กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: ศศิศ ที่ 29 พ.ค. 05, 21:38 ซึ่งการวางผังวัดตามคติจักรวาลวิทยา ในวัดหลวงในล้านนา อยู่ในงานวิจัย และได้พิมพ์ออกมาในหนังสือ "ล้านนา จักรวาล ตัวตน อำนาจ" ซึ่งจะขอกล่าวคร่าว ๆ ละกันครับ ว่าเป็นอย่างไร
ทางล้านนาส่วนใหญ่ จะพบว่า พระธาตุ หรือองค์เจดีย์จะอยู่หลังวิหารหลวง อันพระธาตุ แทน เขาพระสุเมรุ วิหารหลวง แทน ชมพูทวีป และมีวิหารหลังเล้ก ๆ อีก 3 แทน อีก 3 ทวีป (อย่างเช่นที่วัดพระธาตุลำปางหลวง ก็คือ วิหารพระพุทธ วิหารน้ำแต้ม และหอพุทธบาท) บริเวณข่วงหรือลานรอบ ๆ พระธาตุและวิหาร จะเป็น "ทราย" อันแทน สีทันดรสมุทร และกำแพงที่ล้อมรอบ ก็แทนกำแพงจักรวาล ไม่รู้ว่าคตินี้ จะมีเฉพาะทางล้านนาหรือไม่ครับ ทางภาคกลางมีการจัดวางผังวัดในคติเดียวกัน หรือว่าแตกต่างกันอย่างไรบ้างครับผม กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 30 พ.ค. 05, 00:03 วัดไชยวัฒนารามค่ะ ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
สร้างตามหลักจักรวาลวิทยา ที่พระเจ้าปราสาททองได้มาจากเขมร ดูในกระทู้เก่าๆ ก็ได้นะคะ กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: จ้อ ที่ 30 พ.ค. 05, 07:58
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: จ้อ ที่ 30 พ.ค. 05, 07:59
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: จ้อ ที่ 30 พ.ค. 05, 08:02
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: จ้อ ที่ 30 พ.ค. 05, 08:04
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: จ้อ ที่ 30 พ.ค. 05, 08:04
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: หยดน้ำ ที่ 30 พ.ค. 05, 10:07 วัดสุทัศน์เทพวราราม กครับ
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 30 พ.ค. 05, 13:55 เห็นด้วยกับคุณหยดน้ำครับ
วัดสุทัศนเทพวรารามฯนั้นเป็นตัวอย่างที่ชัดเจนของแนวคิดจักรวาลวิทยาในสมัยรัตนโกสินทร์ทีเดียวครับ โดยวัดสร้างในตำแหน่งศูนย์กลางของเมือง - พระวิหารหลวงเป็นตัวแทนของเขาพระสุเมรุ - พระอุโบสถเป็นตัวแทนของชมพูทวีป ยังมีองค์ประกอบอื่นอีกมากที่แสดงถึงแนวคิดจักรวาลวิทยาในวัดสุทัศน์ ลองไปหาอ่านดูนะครับ พระปรางค์วัดอรุณฯ เป็นอีกตัวอย่างที่เห็นได้ชัดครับ - องค์ปราค์ประธานเป็นตัวแทนของเขาพระสุเมรุ - ปรางค์ทิศทั้ง 4 แสดงถึงทวีปทั้ง 4 ในรอยพระพุทธบาทซึ่งประกอบด้วยสัญลักษณ์มงคล 108 ประการ ก็มีภาพเขาพระสุเมรุ ,ทวีปทั้ง4,พระอาทิตย์ ,พระจันทร์ ฯลฯ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แสดงถึงลักษณะแห่งองค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยครับ กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 30 พ.ค. 05, 14:06
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 30 พ.ค. 05, 14:16
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 31 พ.ค. 05, 00:27
กระทู้: ทางภาคกลาง มีคติจักรวาลวิทยาในการวางผังวัดหรือไม่ครับผม เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 03 มิ.ย. 05, 05:38 เคยมีอาจารย์ผู้ใหญ่เล่าทฤษฎีของท่านให้ผมฟังว่า ลักษณะของกรอบลายสี่เหลี่ยมข้าวหลามตัดแนวตะแคง ที่เรียกกันว่า "กรอบราชวัตร" ที่พบได้ในผ้าสมปักหลายชนิดทั้งสมปักลาย สมปักปูม และสมปักยก หรือ อิทธิพลของลายในการประดับตกแต่งลวดลายต่างๆที่ฝาผนังและเสา ซึ่งเกิดจากอิทธิพลของลายผ้า เป็นการเสนอระบบจักรวาล และ อนันตจักรวาลของคนไทย
เช่น ในผ้าสมปักท้องนาค ลายดอกใหญ่ตรงกลางมีความหมายถึงเขาพระสุเมรุ นาคทั้ง 8 ตัวหมายถึงนทีสีทันดร และดอกเล็กที่มุมทั้งสี่แทนทวีปทั้งสี่ แต่เรื่องทฤษฎีนี้ก็มีอาจารย์ผู้ใหญ่อีกหลายท่านไม่ขอออกความเห็น และอีกหลายท่านที่ไม่สนับสนุนเลย ผมเลยไม่ขอสรุปว่าถูกรึเปล่านะครับ เพียงแต่เห็นว่าเข้ากับหัวข้อเรื่องของเจ้าของกระทู้ เลยขออนุญาตเอามาลงไว้ให้อ่านกันนะครับ ผมพยายามหาภาพผ้าแบบที่ว่าจากในอินเตอร์เนตแต่ก็ไม่เจอนะครับ รบกวนพี่ๆท่านไหนถ้ามีขอรูปด้วยนะครับ |