ผมเคยอ่านเรื่องราวเกี่ยวกับ เสด็จเลียบมณฑลพายัพ ของรัชกาลที่6 จำไม่ได้ว่าเป็นกระทู้หลัก หรือเป็นเรื่องย่อยแทรกในกระทู้อื่น
จำได้เลาๆว่า เล่าถึงการเสด็จไปที่ต่างๆ พร้อมมีรูปภาพประกอบในแต่ล่ะที่ ที่ได้เสด็จผ่าน
น่าจะเป็นตอนที่คุณนวรัตนเล่าเรื่องการเสด็จประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือในพ.ศ. ๒๔๔๗ ครั้งดำรงพระยศสมเด็จเจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร อยู่ในกระทู้
รูปหายากจากสมุดภาพเก่าของคุณศรีมนาผมพยายามหาทั้งคืน ก็หาไม่พบครับ ไม่ว่า จะใช้คำค้นหา ว่า เสด็จเลียบมณฑลพายัพ / อุดรธานี (จำได้ประมาณว่า ท่านได้เล่าว่า อากาศเย็นหนาวมากๆ ประมาณ 5องศาเซลเซียส)
คงเป็นตอนนี้
นอกจากนั้นในพระนิพนธ์ยังมีข้อความนี้เสียอีก
ตอนไปในมณฑลอุดรสบฤดูหนาวเย็นสบายดี บางทีถึงเย็นเกินต้องการ เช่น เมื่อวันพักแรมที่ตำบลน้ำซวย แขวงจังหวัดหนองคาย ปรอทลงถึง ๓๘ ดีกรีฟาเรนไฮต์ (3.3 °C)ยังอีก ๖ ดีกรีก็จะถึงน้ำแข็ง ฉันไม่เคยพบหนาวที่ไหนในเมืองไทยเหมือนวันนั้น
เป็นข้อความในพระนิพนธ์สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ นิทานโบราณคดี เรื่องลานช้าง เป็นเรื่องคราวเสด็จตรวจราชการทางอีสานระหว่าง พ.ศ. ๒๔๔๙ –๒๔๕๐