UP
|
ความคิดเห็นที่ 15 เมื่อ 18 ส.ค. 06, 02:21
|
|
รูปนี้คือพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจำรัชกาลที่ ๔ ครับ
ผมหาภาพพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร และพระชัยวัฒน์ประจำรัชกาลที่ ๔ มาดูเทียบกับความเห็นที่ ๑๓ แล้วเป็นอันว่าไม่เหมือนกันครับคุณพิพัฒน์ ยังงงๆ ต่อไป แต่จากสายตาวิเศษมัวซัวของผมแล้ว เกิดปิ๊งขึ้นมาในสมองว่า พระองค์นี้คล้ายๆ พระพุทธรูปเล็กๆ สามองค์ องค์หนึ่งองค์ใดในซุ้มบุษบกพระพุทธสิงหังปฏิมากร ในพระอุโบสถ วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม แต่ก็ยังไม่ปักใจ ต้องสืบค้นต่อไปครับ แต่ชักจะสนใจขึ้นมาครามครันครับ
ส่วนยอดแหลมในความเห็นที่ ๑๔ ผมว่าไม่น่าจะใช่พุ่มเทียนครับ อาจจะเป็นยอดของฉัตรปรุ หรือเทียนสลัก อะไรทำนองนั้นมากกว่า ปกติพุ่มเทียนที่ถวายพระพุทธรูปจะเป็นคู่เสมอ และไม่วางในที่สูงขนาดนั้น เป็นอันว่ายังไม่แน่ใจอยู่ดีครับ |
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 16 เมื่อ 18 ส.ค. 06, 03:53
|
|
ยังไม่ออกจากพระอุโบสถวัดพระแก้วครับ ขอเล่าเรื่องการถวายพุ่มเทียนของหลวงต่อครับ
การถวายพุ่มเทียนนั้น จัดเป็นพระราชพิธีสำคัญประจำปีพระราชพิธีหนึ่งซึ่งแต่เดิมการพระราชกุศลจะเริ่มด้วยการจุดเทียนพรรษาและถวายพุ่มในหอพระในพระมหามณเฑียรแล้วค่อยเสด็จออก ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม หลังจากทรงจุดเทียนพรรษาแล้ว ถวายต้นไม้เงินต้นไม้ทองแด่พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรคู่หนึ่ง
และเครื่องสักการะมีพุ่มต้นไม้ขนาดใหญ่ เทียนแพ ธูปแพ และดอกไม้พานรองทองสองชั้นสองสำรับ สำหรับพระสัมพุทธพรรณี (ดูภาพในความเห็นที่ ๘ ของคุณพิพัฒน์ครับ พระพุทธรูปปางสมาธิองค์ใหญ่ที่มีฉัตรกั้น นั่นแหละครับพระสัมพุทธพรรณี) ย่อมลงมาสำรับหนึ่ง
แล้วถวายต้นไม้เงินทองและพุ่มต้นไม้ขนาดกลาง พานทองสองชั้นรองธูปเทียนดอกไม้ที่พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกและพระพุทธเลิศหล้านภาลัยอีกสองแห่ง
แล้วจึงได้ถวายพุ่มพระราชาคณะต่อไป พุ่มนั้นจัดลงในตะแกรงเรียกว่าตะแกรงตากรวยซึ่งในรัชกาลปัจจุบันได้ใช้ถาดไม้หรือถาดโลหะขนาดย่อมแทน
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงอธิบายถึงตะแกรงตากรวยและสิ่งของที่บรรจุลงไว้ความว่า
“...ตะแกรงตากรวย กำหนดให้กว้างศอกหนึ่ง สูงสี่นิ้ว เกณฑ์กรมต่างๆ ให้สาน กำหนด ๙๐๐ ใบ ในหมายบังคับว่าให้ตรวจตราอย่าให้เม็ดพริกไทยลอดได้ แต่ที่แลเห็นอยู่นั้นบางใบเม็ดกันภัยลอดได้ บางใบลูกพุทราทั้งลูกเห็นจะลอดได้ หมายขึงกันไปตามบุญตามกรรมเช่นนั้น แล้วส่งให้ทหารปิดกระดาษเขียนลายป้ายๆ ตามบุญตามกรรม เป็นเครื่องสำหรับบรรจุของถวายพระ คือพุ่มสีผึ้งพุ่มหนึ่ง”
ในเรื่องจำนวนพุ่มที่ถวายนั้น เท่าที่ปฏิบัติสืบต่อกันมา หากเป็นการถวายแด่พระพุทธปฏิมาและเจดียสถานก็จะใช้พุ่มหนึ่งคู่ หากถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ ก็นิยมจัดถวายพุ่มเดี่ยวเพียงพุ่มเดียว ส่วนขนาดนั้นก็สุดแต่อัธยาศัยของผู้ถวาย
หากเป็นกรณีอย่างของหลวงในปัจจุบันนี้ พุ่มใหญ่มักจัดถวายแด่พระพุทธรูปสำคัญยิ่ง เช่น พระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร พระสัมพุทธพรรณี พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกย์ พระพุทธเลิศหล้านภาลัย พระพุทธสิหิงค์ และพระประธานในพระอุโบสถพระอารามสำคัญ เช่น พระพุทธเทวปฎิมากรในพระอุโบสถวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม และพระพุทธชินสีห์ในพระอุโบสถวัดบวรนิเวศวิหาร เป็นต้น
สำหรับพุ่มขนาดย่อมมักจัดให้ทรงพระราชอุทิศถวายแด่พระพุทธรูปในหอพระต่างๆ เช่น ในหอพระคันธารราษฎร์ หอราชพงศานุสร หอราชกรมานุสร วิหารยอด และปูชนียวัตถุในพระวิหารหรือพระเจดีย์ต่างๆ เช่น พระไสยา พระพุทธวชิรญาณ พระพุทธปัญญาอัคคะ พระพุทธมนุษยนาค ฯลฯ ในวัดบวรนิเวศวิหาร เป็นอาทิ ส่วนพุ่มขนาดเล็ก จัดไว้สำหรับทรงประเคนแด่พระภิกษุสงฆ์จำนวนมาก ในงานพระราชกุศลเข้าพรรษา
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 17 เมื่อ 18 ส.ค. 06, 03:56
|
|
นอกจากการถวายพุ่มเป็นพุทธบูชาแล้ว โบราณท่านยังนับการถวายพุ่มเป็นธรรมเนียมปฎิบัติที่ศิษย์ผู้ได้บวชเรียนแล้วพึงปฏิบัติต่ออาจารย์อันได้แก่ อุปัชฌาย์ กรรมวาจาจารย์ และอนุสาวนาจารย์ ตลอดจนพระภิกษุที่ตนรู้จัก เคารพนับถือ
ในเรื่องนี้ พระมหากษัตริย์ในกรุงรัตนโกสินทร์ทรงถือเป็นราชประเพณีเคร่งครัด ดังจะค้นคว้าได้จากเรื่อง “การเสด็จพระราชดำเนินถวายพุ่ม” ในพระราชนิพนธ์พระราชพิธีสิบสองเดือน ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
บางทีก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จไปถวายพุ่มแทนพระองค์ ดังตัวอย่างที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ทรงเอ่ยถึงไว้ในพระราชนิพนธ์จดหมายเหตุรายวันของวันจันทร์ที่ ๑๖ กรกฏาคม พุทธศักราช ๒๔๒๖ ความว่า
“ตอนเย็นลุงจักษ์ให้มาตามเราไปวัดบวรนิเวศ ถวายพุ่มแทนทูลหม่อม เราขึ้นรถไปกับลุงจักษ์ ถึงวัดไปในโบสถ์บูชาพระพุทธชินศรีแล้วไปที่พระเจดีย์ไปวิหารพระศาสดา แล้วไปถวายพุ่มที่กุฏิเสด็จอาวรวรรณ...”
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 18 เมื่อ 18 ส.ค. 06, 04:46
|
|
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงประเคนพุ่มเทียน แด่สมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถร) |
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 19 เมื่อ 18 ส.ค. 06, 10:49
|
|
ในรัชกาลปัจจุบัน การถวายพุ่มนั้นจัดขึ้นในพระราชกุศลอาสาฬหบูชา ขึ้น ๑๕ ค่ำเดือน ๘ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยหลังจากที่ทรงจุดเทียนพรรษาแล้ว ถวายพุ่มบูชาพระพุทธปฏิมากรในพระอุโบสถ
จากนั้น ทรงประเคนถาดเครื่องสักการะซึ่งประกอบด้วย พุ่มเทียน ถ้วยใส่ดอกไม้ ธูป ๑ กล่อง เทียน ๕๐ เล่มแด่สมเด็จพระสังฆราช สมเด็จพระราชาคณะ พระราชาคณะ พระฐานานุกรมเปรียญ พระภิกษุนาคหลวง จำนวน ๓๐ รูป
แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์ทรงประเคนพุ่มเทียนอีก ๓๐ สำรับ ส่วนพุ่มเทียนที่เหลือก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้องคมนตรี รัฐมนตรีและข้าราชการผู้ใหญ่ ประเคนถวายจนหมดจำนวนพระสงฆ์ประมาณ ๓๐๐ รูป
จากนั้น จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระราชวงศ์ เสด็จไปทรงจุดเทียนพรรษาและถวายพุ่มสำหรับปูชนียวัตถุอื่นๆ ในพระบรมมหาราชวัง และสำหรับพระพุทธสิหิงค์ในพระที่นั่งพุทไธศวรรย์ แทนพระองค์
วันรุ่งขึ้นซึ่งเป็นวันเข้าพรรษา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปลี่ยนเครื่องทรงพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรแล้วเสด็จพระราชดำเนินต่อไปยังวัดบวรนิเวศวิหารเพื่อทรงถวายพุ่มเทียนบูชาปูชนียวัตถุสถานในวัดรวมทั้งบูชาพระรูปสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ พระราชอุปัธยาจารย์
ส่วนพระพุทธนรสีห์และพระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัยในพระที่นั่งอัมพรสถาน และปูชนียวัตถุในวัดเบญจมบพิตรฯ และวัดพระเชตุพนฯ จักทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระราชวงศ์ทรงปฏิบัติพระราชกิจแทนพระองค์
อนึ่ง มีธรรมเนียมนิยมว่าพุ่มเทียนนั้นจะตั้งอยู่หน้าที่บูชาจนตลอดถ้วนสามเดือนแห่งเข้าปุริมพรรษา และจะถูกนำออกไปเมื่อถึงเวลาออกพรรษาในราวเดือนตุลาคม
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 20 เมื่อ 20 ส.ค. 06, 07:56
|
|
ทุกวันนี้ เมื่อเอ่ยถึงพุ่มเทียน หลายคนเข้าใจผิดคิดว่าคือพนมธูปเทียนอย่างที่ใช้จัดพานไหว้ครูหรือที่ใช้เป็นเครื่องบูชากัณฑ์เทศน์
บ้างก็เรียกเพี้ยนโดยแถมธูปเข้าไปเป็นพุ่มธูปเทียน จริงๆ แล้วต้องอ่านโดยเว้นวรรค คือ พุ่ม...ธูปเทียน.. เพราะในพระราชกุศลเข้าพรรษานั้น มีการถวายทั้ง "พุ่มเทียน (เรียกย่อๆ ว่า พุ่ม) ๑ คู่" และ "ธูปเทียนแพ ๑ สำรับ" แด่พระพุทธรูปสำคัญ พออ่านว่า พุ่มธูปเทียน คนก็พลอยนึกว่าเป็นของชิ้นเดียวกัน
นับเป็นคำผิดยอดนิยมของสถานีโทรทัศน์หลายช่องเวลาอ่านข่าวในพระราชสำนักเกี่ยวกับพระราชกุศลเข้าพรรษา
ในภาพนี้คือ "พนมธูปเทียน" ซึ่งหลายท่านเข้าใจผิดเรียกเป็นพุ่มธูปเทียนหรือพุ่มเทียนก็มี |
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 21 เมื่อ 20 ส.ค. 06, 07:57
|
|
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เคยมีพระราชปรารภเชิง “บ่น” เรื่องเครื่องสักการะเข้าพรรษาไว้ว่า
“...การถวายเครื่องสักการะเข้าพรรษานั้นก็ยิ่งเป็นการเล่นมากขึ้น พระสงฆ์ผู้ที่ได้รับต้องการแต่เทียนร้อยมัดเดียว พุ่มและต้นไม้กระถางกระนั้นแล
แต่กระจาดกับกระทงเมี่ยงแล้วกลับเป็นอาการอันหนัก เมื่อจะสังเกตดูก็ได้ วันถวายพุ่มที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม จะแลเห็นกระทงเมี่ยงทิ้งเกลื่อนไปตามพระระเบียงมากกว่าอย่างอื่น รองลงไปก็กระจาดมีทิ้งอยู่บ้าง
พุ่มกับต้นไม้หักๆ โค่นๆ เกลื่อนกลาดอยู่ก็มี”
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 22 เมื่อ 20 ส.ค. 06, 08:06
|
|
ยิ่งนานวันเข้า พุ่มเทียนก็กลับกลายเป็นของถูกลืมไปเสียเกือบสิ้น หากไม่มีของหลวงให้เห็น ก็แทบจะกล่าวได้ว่าใกล้ถึงกาลอวสานของเครื่องสักการะชนิดนี้เข้าไปทุกที
...แล้วเข้าพรรษาปีนี้ มีท่านใดที่ได้ถวายพุ่มเทียนบ้างแล้วครับ
ปีต่อๆ ไป ถ้ามีโอกาสไปทำบุญเข้าพรรษา อย่าลืมหาพุ่มเทียนไปถวายพระด้วยนะครับ ผมจะอนุโมทนาด้วยเป็นอันมาก
ถือว่าช่วยกันสืบอายุเครื่องบูชาที่มีมาแต่โบร่ำโบราณชนิดนี้ไม่ให้เสื่อมสูญไปในชั่วอายุของพวกเราเถิดนะครับ |
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
ลำดวนเอ๋ยพี่จะด่วนไปก่อนแล้ว
ชมพูพาน
ตอบ: 175
ความสุขที่แท้อยู่ที่ใจ
|
ความคิดเห็นที่ 23 เมื่อ 20 ส.ค. 06, 21:04
|
|
ที่วัดอุทัยธาราม (ตรงข้าม รร.อมารี เอเทรียม) ผมเห็นก็ยังมีพุ่มเทียนขายกันเอิกเริก ชาวบ้านแถวนั้นเข้ามีธรรมเนียมต้องหาพุ่มเทียนกับเครื่องไทยธรรมไปถวายพระสงฆ์ผู้ใหญ่ ที่เคารพเป็นเฉพาะ และก็ต้องซื้อมา ถวายพระพุทธที่บ้าน และก็เปลี่ยนทุกปี แต่ว่า พุ่มเทียน เนี่ยโครงทำจากกระดาษ ต้องดูแลดีๆ ไม่งั้นบุบบี้ไม่มีดีเลย
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
UP
|
ความคิดเห็นที่ 24 เมื่อ 21 ส.ค. 06, 02:35
|
|
ขอบคุณคุณลำดวนเอ๋ยพี่จะด่วนไปก่อนแล้ว ที่กรุณาเล่าเรื่องประเพณีแถววัดอุทัยธารามให้ผมใจชื้นขึ้นมาสักหน่อยนะครับ ปีหน้าผมจะลองไปสำรวจดูแถวนั้น
ขอเรียนถามเพิ่มเติมสักหน่อยว่ารูปแบบของพุ่มเทียนที่ขายแถววัดอุทัยฯ นั้น หลากหลายมากน้อยแค่ไหนครับ อยากทราบว่านอกจากร้านเพกา ซึ่งเป็นเจ้าใหญ่ที่ทำส่งทั่วไปเป็นพุ่มเหลืองล้วน ขาวล้วน หรือสลับสี (ชมพู เขียว ขาว) แล้ว ยังมีพ่อค้าแม่ขายเจ้าอื่นประดิษฐ์พุ่มเทียนที่มีสีสันหรือลวดลายอื่นๆ อีกหรือไม่
ผมเคยเห็นรูปเก่า สักประมาณ ๒๕๒๐ กว่าๆ มานี้เอง แทบทุกพระอุโบสถของพระอารามในกรุงเทพฯ มีพุ่มเทียนหลากหลายแบบตั้งบูชาอยู่หน้าพระประธาน เคยเห็นเป็นสีฟ้าบ้าง น้ำเงินบ้าง ที่แปลกกว่านั้น บางพุ่มใช้ขี้ผึ้งสีติดเป็นชื่อหน่วยงาน หรือบุคคลผู้ถวาย แทรกลงไปบนตัวพุ่มบ้างก็มี บางแห่ง ที่พานดินรองพุ่มก็เขียนลวดลวยบัวคว่ำบัวหงายลงไปด้วย
ยังมีร้านไหนทำพุ่มรูปแบบต่างๆ ไปจากพุ่มในภาพที่ผมนำมาให้ชมกันบ้างหรือไม่ครับ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
โพธิ์ประทับช้าง
|
ความคิดเห็นที่ 25 เมื่อ 29 ส.ค. 06, 14:10
|
|
ขอบคุณ คุณ Up และทุกท่านมากครับที่นำเรื่องที่ดี มีประโยชน์มาเล่าสู่กันฟัง จะตามมาอ่านบ่อยๆ ครับ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
pipat
|
ความคิดเห็นที่ 26 เมื่อ 03 ก.ย. 06, 23:09
|
|
. ขอเพิ่มข้อมูลนิดหน่อยครับ วันก่อนมีโอกาสเข้าชมพระตำหนักวาสุกรี ที่วัดพระเชตุพน เบญจาประดิษฐานพระบรมอัฐิกรมสมเด็จพระปรมาฯ ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าสร้างถวาย เป็นงานจำหลักไม้ลักษณะเดียวกัน
จึงขอแก้ไขว่า ซุ้มพระไชยฯองค์นี้ เป็นฝีมือช่างสมัยรัชกาลที่ 4 และน่าจะเป็นงานไม้ครับ |
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
nanthesingle
อสุรผัด
ตอบ: 1
|
ความคิดเห็นที่ 27 เมื่อ 07 พ.ค. 12, 14:52
|
|
สุดยอดมากคะ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
bkkk
อสุรผัด
ตอบ: 14
|
ความคิดเห็นที่ 28 เมื่อ 07 พ.ค. 12, 19:40
|
|
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
ละอองทอง
อสุรผัด
ตอบ: 5
|
ความคิดเห็นที่ 29 เมื่อ 19 พ.ค. 12, 19:38
|
|
ต้องขอบคุณ คุณUP มากเลยนะคะดิฉันได้ความรู้เพิ่มขึ้นอีกมากเลยค่ะ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
|