เรือนไทย

ความเดิมจากกระทู้นี้ครับ

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6059.60 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6059.60)

เชิญเสวนาค้นหากันต่อว่า "พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า" ทั้งสองพระองค์ทรงพระนามว่าอย่างไร

ที่แน่ๆคือ ทรงโดยเสด็จพระราชบิดา พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ในวาระเดียวกับการถ่ายภาพพระบวรฉายาลักษณ์ชุดนี้

วิธีหา
เราพอจะทราบปี พ.ศ.ที่ภาพได้ถูกถ่ายไว้
จากหนังสือราชจักรีวงศ์ มีบันทึกพระประวัติพระองค์เจ้าทุกพระองค์ รวมถึงสายราชสกุลในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าด้วย ทำให้ทราบพระนามและปีพ.ศ.ที่แต่ละพระองค์ประสูติ

สิ่งที่ต้องคิด วิจัยวิจารณ์ก็คือ พระราชโอรสในภาพซ้ายและขวา ทรงมีพระชนษา(ขณะนั้น)เท่าไร

เชิญท่านผู้อื่นบ้างครับ

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหัสดินทร์ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ พระโอรสองค์ที่ ๑๙ ในสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ

ก็คิดว่าใช่นะครับ

คราวนี้มาหาอีกองค์หนึ่ง

จากหนังสือเล่มนี้ครับ

รายพระนามพระราชโอรสและพระราชธิดา พ.ศ.ที่ประสูติ ผมเอาจากข้อมูลในเล่มเดียวกันมาเพิ่มไว้ ขีดเส้นใต้เฉพาะพระราชโอรสที่เทียบพ.ศ.แล้ว อยู่ในช่วงที่มีความเป็นไปได้

เอาเท่านี้พอ ท่านผู้อ่านคงเดา ขอประทานโทษ คิดได้แล้ว

พระองค์เจ้าชายยุคุณธร ประสูติหลังพระองค์เจ้าหัสดินทร์ ๒ ปี น่าจะอยู่ในวัยที่ปรากฏในภาพ
 
ทรงเป็นต้นราชสกุล ยุคนธรานนท์ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานนามสกุลนี้ให้แก่ หม่อมราชวงศ์เชื้อ สำหรับผู้สืบเชื้อสายราชสกุลนี้
ปริศนายังมีต่อไป ถ้าใช่พระองค์จริงในเครื่องแบบนายทหารเช่นนั้น ทำไมพระองค์เจ้าชายยุคุณธรจึงมิได้รับราชการ เพราะมิได้ทรงกรม ทั้งๆที่จำเริญพระชนษาจนถึงรัชกาลที่ ๕ จึงได้สิ้นพระชนม์ (ไม่ระบุว่าพ.ศ.ใด)

ปัจจุบัน ก็หาพระรูปที่ระบุว่าเป็นพระองค์เจ้าชายยุคุณธรไม่เจอ  รวมถึงยุคนธรานนท์ ณ อยุธยา ก็อยู่ใน ๒๐ ราชสกุลที่หาผู้สืบสกุลไม่พบ ได้แก่ สังขทัต  นิรสิงห์  อาภรณกุล  นิยมิศร  มหากุล   มรกฏ  สหาวุธ  สีสังข์  รองทรง  โกเมน ปิยากร ลำยอง  อนุชะศักดิ์  นันทิศักดิ์  คัคณางค์  โศภางค์ ยุคนธรานนท์  โตษณีย์  รุจจวิชัย  วิบูลยพรรณ

ภาพพระโอรสในสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ ไม่ทราบพระนาม

พระองค์นี้ไม่มีผู้ใดมีความเห็นเป็นอื่นใช่ไหมครับ

เหมือนกันมากกว่าจะเป็นพี่น้องร่วมพระชนกชนนีเดียวกันนะครับ

พระองค์เจ้าชายยุคุณธรน่าจะเป็นพระโอรสพระองค์โปรดของพระราชบิดา สังเกตุจากการที่มีโอกาสได้ถ่ายพระรูปในเครื่องแบบและพระยศขนาดนั้น เหตุที่มิได้ทรงกรม อาจเป็นเพราะทรงมีพระชนมายุสั้นเกินไป แม้จะอยู่พ้นรัชกาลที่๔ แต่ก็สิ้นพระชนม์เสียก่อนที่จะรับราชการมีผลงานสำคัญ ลูกหลานก็มีน้อยพระองค์จนสูญผู้สืบเชื้อสายในที่สุด

ราชสกุลคัคณางค์นั้นเมื่อสิ้น ม.ร.ว.รสลิน  คัคณางค์แล้ว ก็เป็นอันสิ้นสุดลงเพียงนั้น  เพราะราชสกุลนี้ในชั้นหม่อมราชวงศ์มีเพียง ม.ร.ว.รสลิน  เพียงท่านเดียว
ส่วนราชสกุลโตษณีย์นั้น เคยมีหม่อมหลวงท่านหนึ่งทำงานอยู่ที่โรงเรียนสามเสนมาปรึกษาเรื่องที่สำนักงานเขตไม่ยอมเติมสร้อย ณ อยุธยาต่อท้ายราชสกุลให้บุตรของท่าน  สกุลนี้จึงยังน่าจะมีผูสืบสกุลอยู่ครับ  แต่ฐานะคงจะต่ำต้อยจนไม่ค่อยกล้าแสดงตน

ในปลายรัชกาลที่ 6 ต่อกับรัชกาลที่ 7  มีนักเขียนคนหนึ่ง มีพระนามว่า ม.จ.พงศ์รุจา รุจวิชัย  ทรงใช้นามปากกาว่า "พันธุ์งาม" ซึ่งแปลความหมายมาจากพระนามนั่นเอง
พระนิพนธ์ของท่านเป็นนวนิยายผจญภัยของไทยในยุคแรก   เรื่องสำคัญคือ เกาะกากี แต่งเมื่อ พ.ศ. 2469 และเรื่อง เกาะน้อยกลางสมุทร 
เรื่องเกาะกากี ได้รับอิทธิพลจากนวนิยายเรื่อง She หรือสาวสองพันปีของ เอช.ไรเดอร์ แฮกการ์ด ส่วนเรื่องเกาะน้อยกลางสมุทร ได้รับอิทธิพลจากนวนิยายเรื่องโรบินสัน ครูโซ ของแดเนียล เดโฟ (Daniel Defoe)

แสดงว่าราชสกุลรุจวิชัยมีผู้สืบสกุลมาจนถึงรัชกาลที่ 7     หากว่าม.จ.พงศ์รุจาทรงมีโอรส    หลานปู่ของท่านที่เป็นชั้น ม.ล. ก็น่าจะยังมีชีวิตอยู่ได้ในปัจจุบัน
แต่ถ้าท่านไม่มี   ก็คงขาดหายไป ไม่เหลือลูกหลานสืบสกุลอีก

รูปในค.ห. 11  น่าจะเป็นบุคคลเดียวกัน

ส่วนเรื่องพระชันษาของเจ้าชายปริศนา   พอแกะรอยได้ดังนี้

เครื่องราชฯ Grand Cross of the Legion of Honor ถูกส่งมาถวายในค.ศ. 1863, ตรงกับพ.ศ. 2406

พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าสวรรคต ใน พ.ศ. 2408  อีกสองปีต่อมา เมื่อพระชนม์ 56 พรรษา
แปลว่า ถ้าสมเด็จพระปิ่นเกล้าประดับเครื่องราชนี้ อย่างเร็วที่สุดคือเมื่อพระชนม์ 54 พรรษา

พระองค์เจ้าชายยอดยิ่งยศ  กรมพระราชวังบวรวิชัยชาญ ประสูติ 2381  ในปี 2406  พระชันษา 25  เป็นหนุ่มใหญ่เกินไป สำหรับเจ้าชายวัยทีนเอจในรูป
พระองค์เจ้าชายวรรัตน์  กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ์ อ่อนกว่า 3 ปี ประสูติพ.ศ. 2384  พระชันษา 22   เป็นหนุ่มใหญ่เกินไปอีก
พระองค์เจ้าชายหัสดินทร์ กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ และ  พระองค์เจ้าชายเนาวรัตน์  กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสดิ์  สององค์ประสูติพ.ศ. 2388  เช่นกัน   พระชันษา 18   โตไปหน่อย
พระองค์เจ้าชายยุคุณธร   พระชันษา 16  พอเป็นไปได้
พระองค์เจ้าชายโตสินี พระชันษา  12   พอเป็นไปได้
พระองค์เจ้าชายเฉลิมลักษณวงศ์  กรมหมื่นวรวัฒน์ศุภากร   พระชันษา 10 ปี  เล็กไปป

เว้นแต่พระรูปเจ้าชายหนุ่มน้อยองค์นี้ถ่ายหลังปี 2406   แต่ไม่เกิน 2408  เท่ากับเขยิบอายุเจ้านายข้างบนนี้ไปอีก 2 ปี  ผู้เข้าข่ายคือพระองค์เจ้าชายโตสินีและพระองค์เจ้าเฉลิมลักษณวงศ์   พระองค์อื่นรวมทั้งพระองค์เจ้ายุคุณธร  โตเกินบุคคลในภาพไปหมดแล้ว

พระรูปของพระองค์เจ้ายอดยิ่งยศ ทรงถ่ายในช่วงเวลาใกล้ๆกันกับพระราชบิดาและพระอนุชาชุดนี้

เจ้าพี่เจ้าน้องทั้งสามพระองค์ที่เป็นนายทหาร

น่าสังเกตุเครื่องแบบและเครื่องยศมากนะครับ พระองค์เล็กทำไมทรงเครื่องยศมากกว่าองค์อื่น แม้จะไม่ประดับเหรียญแต่ห้อยสายยงยศโก้หรู ในมือถือเครื่องวัดองศาของดาวของนายเรือ แสดงว่ายังทรงเป็นนักเรียน(Midshipman) พระองค์กลางทรงเครื่องราชอิสริยาภรณ์ช้างเผือก คงเป็นเครื่องแบบนายทหารปืนใหญ่ แต่พระองค์ใหญ่ทรงห้อยเหรียญอะไรไม่ทราบ ดูเล็กกว่าเพื่อน แต่เครื่องแบบนายทหารเรือแน่

ขอประทานโทษ พระรูปของพระองค์เจ้ายอดยิ่งยศไม่ช้ด ขอเปลี่ยนให้ใหม่ครับ

พระรูปพระองค์เจ้ายอดยิ่งยศและพระองค์เจ้าหัสดินทร์ น่าจะถ่ายคราวเดียวกัน  สังเกตจากพร็อพเช่นเก้าอี้และผ้าคลุมโต๊ะค่ะ

เหรียญประดับของภาพพระองค์ภาพกลาง

ยังมีภาพเจ้านายปริศนาอีก จากหนังสือสมุดภาพรัชกาลที่ ๔ ระบุว่าเป็นเจ้านายวังหน้า ไม่ทราบพระนาม

จับเรียงกันได้เลย
เสียดายไม่มีทายาทของพระองค์เจ้าชายยุคุณธรที่จะได้ชื่นชมผลลัพท์จากการค้นคว้านี้  

ฐานะยากจนไม่ใช่ความต่ำต้อยในศักดิ์ศรีด้านศีลธรรมจรรยานะครับ ถ้าท่านบังเอิญมาอ่าน ผมจะเรียนให้ทราบว่า ลูกหลานเจ้านายไม่เฉพาะวังหน้าทีมีฐานะต้องปากกัดตีนถีบหลายคน โดยเฉพาะระดับหม่อมราชวงศ์ที่ท่านพ่อมีหม่อมหลายคน ทั้งๆที่หม่อมเจ้าส่วนใหญ่ก็ไม่ได้รับมรดกมากมายจากพระบิดาที่เป็นพระองค์เจ้า นอกจากหม่อมเจ้าองค์โตที่มารดาเป็นหม่อมใหญ่ หรือที่เรียกว่าภรรยาหลวง
อย่าว่าแต่เจ้านาย ขุนนางสมัยก่อนก็มีภรรยากันหลายๆคนตามค่านิยมของสังคมไทยในยุคนั้น คนนามสกุลบุนนาคก็มีทั้งที่นั่งรถเก๋งอิมพอร์ตและนั่งรถเมล์เหมือนกัน
พ่อค้า กำนัน ทั้งบ้านนอกเมืองกรุงสมัยนั้น ถ้ามีเงินมีฐานะ ก็นิยมมีเมียน้อยทั้งนั้น

ระดับหม่อมราชวงศ์จะรับรู้ความทุกข์ยากลำบากที่สุด ส่วนมากท่านพ่อจะปล่อยให้แม่เป็นผู้เลี้ยงดูตามฐานะ ที่ยากจนอยู่แล้วก็หนักขึ้นเพราะแบกคำว่าหม่อมราชวงศ์ไว้ จะทำความเลวไม่ได้เพราะจะเสื่อมเสียถึงราชสกุล พวกที่เป็นข่าวหน้าหนึ่งในเรื่องสิบแปดมงกุฏทั้งหลาย เกือบร้อยละร้อยเป็นหม่อมเชื้อพระวงศ์เทียมทั้งนั้น ส่วนที่วางมาดผู้ดีตีนแดงอยู่ในวังท่านพ่อกับหม่อมแม่ ให้ผู้หญิงมาตบตีแย่งชิงกันเป็นเมียอะไรนั่น ก็มีเฉพาะในละครทีวี
ระดับหม่อมหลวงจะดีขึ้นหน่อย เพราะพ่อจะเรียนรู้ทุกข์จากประสพการณ์ของตนอันเนื่องมาจากพ่อแม่ ถึงรุ่นลูกของหม่อมหลวงจะมี ณ อยุธยาก็กลืนไปแล้วกับความเป็นไปของสังคมยุคนี้
 

กลับมาที่พระองค์เจ้าวังหน้า หาพระนามยังไม่ได้ อีกครั้ง
พระองค์เจ้าพระราชโอรสในสมเด็จพระปิ่นเกล้า ที่พระชันษา 13-15 ปีในช่วงพ.ศ. 2406  อันเป็นปีที่เราสันนิษฐานว่าทรงถ่ายพระรูปปริศนานั้น  นอกจากพระองค์เจ้ายุคุนธร พระชันษา 15 ปีแล้ว  ยังมีอีก องค์หนึ่งที่อยู่ในข่ายเจ้าของภาพ  คือพระองค์เจ้าชายกระจ่าง   พระชันษา 14 ปี  สิ้นพระชนม์เมื่อพระชันษา 28 ปีในรัชกาลที่ 5

ไม่มีรายละเอียดเกี่ยวกับท่านมากไปกว่านี้

เพราะฉะนั้นเจ้าชายหนุ่มน้อยในพระรูปข้างล่าง พระชันษาราว 15 ปีก็อาจจะเป็นได้ทั้งพระองค์เจ้ายุคุนธร และพระองค์เจ้ากระจ่าง

พระองค์เจ้ายุคุนธร  ทรงมีหม่อมเจ้า 5 องค์
1 ม.จ.หญิงประไพภักตร์
2 ม.จ.ชาย เทพไท  สิ้นชีพิตักษัยเมื่อพ.ศ. 2436 ในรัชกาลที่ 5  พระชันษา 21 ปี
3 ม.จ. หญิงขนิษฐา
4 ม.จ. หญิงเสาวภาคย์
5 ม.จ. หญิงวิไลย
6 ม.จ. ปราโมช  (องค์นี้ไม่มีรายละเอียด)

เชื้อสายท่านมีต่อมาถึงรัชกาลที่ 6  ถึงได้รับพระราชทานนามสกุล ยุคนธรานนท์(ณ อยุธยา)  แต่ไม่ทราบว่าใครเป็นผู้ขอเพราะไม่มีหนังสือนามสกุลพระราชทานอยู่ในมือตอนนี้
คุณเพ็ญชมพูน่าจะมีค่ะ

^

ในหนังสือราชสกุลวงศ์ บันทึกไว้ว่า  พระองค์เจ้ายุคุนธรสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม 2426  พระชันษา 35 ปีค่ะ

พระองค์เจ้ายุคุณธรประสูติปี ๒๔๙๐ ส่วนพระองค์เจ้าชายกระจ่างปี ๒๔๙๒ อ่่อนกว่ากันถึง ๒ ปี ช่วงที่มีการถ่ายรูปชันษาของท่านแค่ ๑๓ เด็กไปหรือเปล่าถ้าเทียบกับพระรูป

สงสัยอ้างตำราคนละเล่มแล้วละครับ

คนละเล่มจริงๆค่ะ  ปีประสูติไม่ตรงกัน

ในหนังสือราชสกุลวงศ์ ระบุว่า
พระองค์เจ้ายุคุนธร ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑๐ ค่ะ ปีวอก  สัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๑๐  ตรงกับวันที่ ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๓๙๑
พระองค์เจ้ากระจ่าง  ประสูติเมื่อวันพุธ  เดือน ๑๐ ขึ้น ๑๑ ค่ำ  ปีระกา เอกศก  จ.ศ. ๑๒๑๑   ตรงกับวันที่ ๒๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๓๙๒  ค่ะ
ถ้ารูปถ่ายเมื่อปี ๒๔๐๖  ทั้งสองพระองค์ก็พระชันษา ๑๕ ปีและ ๑๔ ปี ตามลำดับ

ของผมคงจะผิด เพราะทั้งสององค์ประสูติปีวอกและปีระกา ห่างกันปีเดียวจริงๆ

  เป็นอันว่าพอจะตีวงแคบลงไปว่า ถ้าไม่ใช่พระองค์เจ้ายุคุนธร ก็เป็นพระองค์เจ้ากระจ่าง  ส่วนพระองค์เจ้าโตสินี  ประสูติ 2394 ยังพระชันษาน้อยเกินไป รวมทั้งพระอนุชาองค์รองๆลงไปจากท่านด้วย

พระองค์เจ้าวังหน้า หาพระนามไม่ปรากฏ น่าจะมีพระองค์นี้รวมอยู่ด้วยหรือเปล่า ??? ไม่แน่ใจ

ทราบได้อย่างไรว่าเป็นเจ้านายวังหน้าคะ?

พระรูปข้างล่างนี้พอจะมีเค้าไหม

คิดว่าลายข้อพระกรฉลองพระองค์คู่นี้มีความคล้ายกันน่ะครับ

ไม่ได้ทรงเครื่องแบบทหารก็ถูกไปครึ่งนึงแล้ว
และไรพระเกษาตรงหน้าผาก ก็เป็นแบบเดียวกันนะครับ

ต้องลองให้ผู้อื่นวิจารณ์ดูบ้าง

ทนไม่ได้ ขอเอาตำหนิภาพออกซะหน่อย ดูอย่างกับสิวหัวช้างแน่ะ

๑ กับ ๓ เป็นพระรูปของพระองค์เจ้าเนาวรัตน์ กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสด์  ในวัยต่างกัน

ถ้า ๑ กับ ๒ เป็นพระองค์เดียวกัน ก็จะเท่ากับการค้นพบว่าภาพซึ่งไม่เคยมีผู้ใดระบุว่าเป็นใคร และนำไปรวมไว้ในกลุ่มภาพข้าราชการที่เป็นผลงานของฟรันซิส จิตรนั้น คือพระรูปขององค์ต้นราชสกุลนวรัตน (สะกดตามใบพระราชทานนามสกุล)

จมูกไม่ใช่ / ปากไม่ใช่

ดังนั้นพระรูปเจ้านายองค์กลาง (องค์ที่ ๒) ยังคงเป็นปริศนาต่อไป

นี่(ผมว่ามานานแล้วนะ ไม่ได้เหวง)ก็ไม่เหมือนเท่าไหร่ โดยเฉพาะทรงหน้่าที่เป็นรูปไข่กับหน้ายาวๆ

กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสด์ จากหอจดหมายเหตุ

ก็น่านหน่ะซี๊

เห็นมาหลายสิบปีมาแล้ว ถึงจะว่าไม่เหมือนแต่ก็ต้องเขื่อไง
ภาพเด็กข้างบนด้านซ้ายจมูกก็ไม่ชัด ปากถึงจะชัดกว่า แต่เทียบกับภาพสูงวัยก็ไม่เฉียบขาด

เทียบภาพเด็กกับภาพวัยหนุ่ม พอจะเข้าเค้ากว่าเทียบกับภาพสูงวัยนะ
เค้าหน้าใช่ ระยะคิ้วถึงผมใช่ ตาใช่ หูใช่ คางใช่

แล้วท่านั่ง บอกได้เลย คนถ่ายเจตนาทีเดียวที่จะจัดให้นั่งในท่าที่เลียนแบบภาพเก่า ซึ่งอาจจะเอามาดูกันในขณะถ่ายด้วย

เข้ามาลงชื่อว่า ตามอ่านอยู่นะครับ

นักเรียนหลังห้องคนนี้ ไ่ม่มีความรู้พอจะตอบ แต่ทำได้แค่ขานชื่อรายงานตัวเข้าเรียนนะครับ คุณครูทุกๆท่าน

คุณหายไปนานมาก นึกว่าจบการศึกษาไปแล้ว

มาลงชื่อตามอ่านเจ้าค่ะ....เจ้านายวังหน้าท่านรูปงามกันทั้งนั้นเลยนะเจ้าคะ

มีให้ขบคิดต่ออีกครับ

^
 :D

พระองค์เจ้าชายภาณุมาศทรงเกิดปีเดียวกับพระองค์เจ้าชายเนาวรัตน์    ในปีที่คาดคะเนกันว่าเป็นปีที่เจ้าชายปริศนาทรงถ่ายพระรูปทางขวามือ    พระองค์เจ้าภาณุมาศเป็นหนุ่มวัย 18 แล้ว  เช่นเดียวกับพระองค์เจ้าเนาวรัตน์
น่าจะโตกว่าเจ้าชายหนุ่มน้อยในภาพขวามั้งคะ

เปรียบเทียบโครงหน้า

ถ้าไม่ได้ถ่ายในปีเดียวกันละครับ

เจ้าชายหนุ่มน้อยในรูปทั้งสอง เป็นเด็กหนุ่มวัยเดียวกัน ดูจากสัดส่วนรูปร่างและความสูง
ถ้าถ่ายกันคนละปี  ก็เป็นคนละองค์น่ะซีคะ

ดูชัดๆขึ้นอีกนิด ผมคิดว่าเด็กหนุ่มทั้งสองภาพนี้ ต่างวัยกันเล็กน้อย แต่เค้าหน้าเดียวกัน อาจเป็นองค์เดียวกัน ถ่ายคนละปีห่างกันสักสองปี

ลองดูชุดนี้ครับ

องค์ขวาสุดคือกรมพระราชวังบวรวิชัยชาญใช่ไหมคะ

เชิญพิจารณา  องค์ไหนเป็นองค์ไหนบ้างคะ

กรุณาย้อนขึ้นไปดู คคห. ๒๑ ๒๒ และ ๒๔ ครับ

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6063.15 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6063.15)

ลองภาพเปรียบเทียบอีกภาพ

ขอตั้งข้อสังเกตกับพระรูปทั้งสองแผ่นข้างบน  ดังนี้

1 พร็อพเดียวกัน  ไม่ว่าแจกันดอกไม้  ผ้าปูโต๊ะ โต๊ะเก้าอี้ หนังสือบนโต๊ะ ทำให้คิดว่าอาจจะถ่ายในวันเดียวกัน หรือคนละวันแต่ไม่ห่างกันมาก
2 ที่คิดว่าคนละวัน สังเกตจากดอกไม้ในแจกัน แม้ว่าเป็นดอกไม้ชนิดเดียวกัน มีใบเหมือนกัน แต่ในรูปขวา ดอกไม้ดูจะมีจำนวนดอกมากกว่าในรูปซ้าย
3  เจ้าชายที่ประทับนั่งอยู่  เหมือนกันที่พระมาลา ฉลองพระองค์เสื้อแขนยาวตัดแบบคับเข้ารูป  และโจงกระเบน   องค์ขวามีผ้าคาดเอว  องค์ซ้ายไม่มี หรือมีแต่ถูกบังไว้ มองไม่เห็น
4  ความแตกต่างที่สำคัญคือเจ้าชายองค์ซ้ายทรงถุงเท้ารองเท้าครบแบบฝรั่ง  องค์ขวา แบร์ฟู้ต มีแต่หนังธรรมชาติ
ข้อนี้ทำให้คิดว่าเป็นคนละองค์     เพราะถ้าหากว่าเป็นองค์เดียวกัน ท่านจะถอดรองเท้าถุงเท้าทำไม
5  ความแตกต่างอีกอย่างหนึ่งคือ เจ้าชายองค์ซ้ายถือกระบี่เหมือนนายทหาร   องค์ขวาถือไม้ยาวๆเหมือนที่เขาถือกันตอนขี่ม้า
ุ6  ท่านั่งไม่เหมือนกัน   องค์ขวานั่งหลังงอ กว่าองค์ซ้าย

ถ่ายรูปสมัยนั้นต้องใช้เวลานาน และนั่งนิ่งๆไม่กระดุกกระดิก   มิฉะนั้นภาพจะสั่นไหว เบลอไม่ชัดเจน    คนถ่ายรูปจะต้องแต่งตัวมาให้ครบเครื่องเพื่อจะออกมาหล่อที่สุด ถ่ายทีเดียวจบ   ไม่ใช่ว่าเดี๋ยวใส่เดี๋ยวถอดรองเท้าถุงเท้าตามสบาย
นอกจากนี้ยังต้องเลือกท่านั่งที่แน่ใจว่าถนัดพอจะนั่งนิ่งๆอยู่ได้นาน  โดยไม่เมื่อย     จะเห็นได้ว่าความถนัดของท่านั่งไม่เหมือนกัน  เจ้าชายองค์ซ้ายนั่งไขว้ขาอย่างโก้เหมือนฝรั่ง หลังค่อนข้างตรง   ทรงถุงเท้ารองเท้าได้โดยไม่ร้อนไม่อึดอัด    แสดงว่าท่านคุ้นชินกับสิ่งเหล่านี้   ผิดกับองค์ขวาที่ไม่คุ้นกับรองเท้าถุงเท้า    นั่งห้อยขาแบบง่ายๆ เท่าที่จะทำได้เวลาต้องมานั่งเก้าอี้   หลังงอ แสดงว่าท่านชินกับการหมอบการนั่งก้มแบบไทยเดิม  ไม่ชินกับนั่งเก้าอี้หลังตรงผึ่งผายอย่างฝรั่ง

เลยคิดว่าเป็นคนละองค์ ถ่ายคนละเวลากันค่ะ แต่เวลาใกล้เคียงกัน

เห็นด้วยตรงนี้ครับ

พี่น้องกัน

ู^เห็นด้วยกับคุณหนุ่มสยามค่ะ

รูปหน้าเรียว คางเล็กเหมือนกัน จมูก ปาก แบบเดียวกัน

แอบเข้ามาอ่าน
เหมือนอ่านโคนันเลย

ใครน่ะ โคนัน
ผมเกิดทันแต่โคนันทวิศาล ;D

งั้นจัดให้อีกองค์นึงนะขอรับ

ปรากฏอีกพระรูปนึงแล้วครับ มีหลายคนสันนิษฐานว่าเป็นพระองค์เจ้าเนาวรัตน์  แต่ผมไม่สู้จะเห็นด้วย

คนเชื่อก็เชื่อเพราะพระบวรฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯภาพนี้ ประมาณว่าเพราะพระองค์เจ้าเนาวรัตน์ทรงเป็นพระราชโอรสในเจ้าจอมมารดาเอก คือท่านเจ้าคุณจอมมารดาเอม พระราชบิดาจึงโปรดให้ฝรั่งฉายพระรูปในเวลาและสถานที่เดียวกัน

และ พระองค์เจ้าหญิงดวงประภา พระราชธิดาองค์ใหญ่(ที่ยังดำรงพระชนม์อยู่) ในเจ้าจอมมารดามาลัย ก็ทรงมีพระรูปในฉากเดียวกันนั้นด้วย

เปรียบเทียบกับภาพที่มีหลักฐานว่าคือพระองค์เจ้าเนาวรัตน์แน่นอน

พระองค์เจ้าเนาวรัตน์ภาพซ้ายมือดูว่าจมูกจะรั้นเห็นรูจมูกชัดเจนเลยครับ

ครับ เป็นเอกลักษณ์ของพระองค์ท่านเลย

อนึ่ง ฝรั่งมาถ่ายพระบวรฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯในปี ๒๔๐๔ พระองค์เจ้าเนาวรัตน์ประสูติ ๒๓๘๘ ในปีนั้นทรงมีพระชนม์เพียง ๑๖ พรรษา เจ้านายในพระรูปน่าจะต้องสัก ๒๐ และยังทรงเครื่องแบบทหารคาดกระบี่อีกด้วย

พระองค์เจ้าเนาวรัตน์เป็นสายอักษรศาสตร์ไม่ใช่สายทหาร ไม่น่าที่พระราชบิดาจะพระราชทานเครื่องแบบนายทหารให้ทรงเพียงเพื่อจะฉายพระรูป

ถ้าถามว่าความเป็นไปได้ที่เจ้านายในภาพปริศนาจะเป็นใคร ผมก็จะขอเดาว่า ถ้าวันนั้นพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดให้พระองค์เจ้าดวงกมลหรือพระองค์หญิงใหญ่ทรงฉายพระรูปฉากเดียวกับพระองค์ ก็น่าจะตรัสหา พระองค์ชายใหญ่ หากพระองค์เจ้ายอดยิ่งยศไม่อยู่ ก็น่าจะโปรดให้พระองค์ชายถัดไป คือพระองค์เจ้าวรวัฒน์ หรือพระองค์ชายโตมาแทน

พระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวรรัตน์ กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ์  ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเกต เมื่อ พ.ศ. ๒๓๘๔ ปีนั้นทรงมีพระชนม์ ๒๐ พรรษาแล้ว

ในภาพยังเห็นได้ชัดว่าทรงเป็นนายทหาร

เหมือนไหมครับ ทั้งรูปทรงพระพักตร์ ทรงพระเกษา พระนาสิก พระโอษฐ์

และนี่ พอจะเข้าเค้าไหมครับ

จะสรุปได้ไหมครับ

เอารูปที่หนึ่งกับสองไปให้ลูกสาวดู     เธอเรียนจบศิลปกรรม จบโทด้านถ่ายภาพ  ถามว่าคนเดียวกันหรือเปล่า
เธอตอบว่าไม่ใช่ค่ะ  รูปปากไม่เหมือนกัน 

รอฟังความเห็นท่านอื่นๆด้วยนะคะ   

 รูปไม่คมชัด เป็นที่แสงและเงาหรือเปล่าครับ รูปหนึ่งไม่ยิ้ม ส่วนอีกรูปยิ้มนิดๆ ริมฝีปากก็ไม่เหมือนกันแล้ว และส่วนอื่นๆล่ะครับ มีอะไรเหมือนหรือไม่เหมือนอีกบ้างไหม

ความไม่ชัดของภาพก็เป็นส่วนหนึ่งทำให้ตัดสินลำบาก    
ลูกบอกว่าโครงหน้าของคนทั้งสองไม่เหมือนกันค่ะ    ดิฉันถามว่า คนทางซ้ายเป็นเด็กหนุ่ม เมื่อเจริญวัยขึ้นเป็นหนุ่มเต็มตัว กลายเป็นคนทางขวาได้ไหม     เธอบอกว่าไม่ได้
รูปปากที่ไม่เหมือนกัน ไม่เฉพาะแต่ริมฝีปาก  คนซ้ายปากหนา  คนขวารูปปากบางหยัก มุมปากงอน
เด็กหนุ่มทางซ้ายเป็นคนที่มีรูปปากตูม หมายความว่าฟันของเขายื่นออก  ดันรูปปากให้เหมือนอมอะไรอยู่    ส่วนทางขวา รูปปากเป็นปกติ เหมือนกับฟันข้างในตรง
จมูกของเด็กหนุ่มในภาพซ้าย ทู่ไม่เป็นสันแหลมอย่างคนขวา
ใบหูของทั้งสองคนกางคล้ายกัน แต่คนทางซ้ายใบหูเล็กสั้น   คนขวาใบหูกลมใหญ่และติ่งหูยาวกว้าง

ดิฉันว่าคนซ้ายมีเค้าสมเด็จพระปิ่นเกล้านะคะ  แต่คนขวาไม่เหมือน    คนขวาหน้าตาหล่อ ทันสมัยมากเลย
ถ้ารูปขวาเป็นเจ้านายวังหน้าละก็ ต้องเป็นเจ้านายที่งามมากทีเดียว

ขอบคุณครับ ความเห็นว่าไม่เหมือนคงมีน้ำหนักกว่าที่ว่าเหมือน คงจะต้องสืบหาต่อ พระองค์คือใคร

โดยสมมติฐานข้างบน เจ้านายที่อยู่ในข่ายที่จะเป็นไปได้ก็มีเพียง ๓ พระองค์ มีพระองค์เจ้าวรวัฒน์พระองค์เดียวที่มีภาพถ่ายชัดเจน แต่ก็เมื่อทรงเจริญพระชนม์มากแล้ว พระพักต์ย่อมเปลี่ยนจากสมัยเมื่อเป็นหนุ่มพอสมควร ก็คงต้องพึ่งผู้ที่ร่ำเรียนมาทางนี้จริงๆช่วนพินิจด้วยครับว่า เจ้านายหนุ่มในภาพจะใช่พระองค์เจ้าวรวัฒน์ไหม

ทั้งสองด้านที่ขนาบกลางอยู่ เป็นองค์เดียวกันครับ

ทรงเครื่องแบบนายทหารถือกระบี่

อีกภาพหนึ่งครับ

ก็เป็นไปได้เช่นกันครับ พระองค์เจ้าปรีดาประสูติปี ๒๓๘๕ แต่ที่สงสัยอยู่ก็เพียงไม่มีบันทึกหลักฐานว่าเจ้านายพระองค์นี้สิ้นพระชนม์เมื่อไหร่ หากเลยปี ๒๔๐๔ ความเป็นไปได้ก็ยิ่งมากขึ้น

ถ้าพระรูปของพระองค์เจ้าวรรัตน์ที่ผมเสนอให้เปรียบเทียบไม่ผ่าน ก็เหลือพระองค์เจ้าสุธารสอีกหนึ่ง ประสูติปี ๒๓๘๓ พระชนม์ ๒๑ พรรษาในวันทรงฉายภาพ เจ้านายพระองค์นี้สิ้นพระชนม์ในปี ๒๔๓๖ เราไม่มีพระรูปของท่านให้เปรียบเทียบเลย แต่อาจจะอยู่ในกลุ่มเจ้านายวังหน้าที่ไม่ระบุพระนามก็ได้

ก่อนจะสับสน ผมขอทำความเข้าใจอีกทีหนึ่งนะครับว่าพระรูปของเจ้านายพระองค์ในอ้างถึงข้างต้น เมื่อท่านอาจารย์เทาชมพูนำข้อพิจารณาของผู้ที่ร่ำเรียนทางนี้โดยตรงมายืนยันว่า เป็นคนละองค์กับภาพปริศนาครั้งใหม่ ประเด็นดังกล่าวก็ตกไป ซึ่งเป็นคนละประเด็นกับที่ผมพยายามจะเปรียบเทียบ ทั้งภาพและปีประสูติ ว่าเจ้านายในภาพที่ได้มาใหม่คือพระองค์เจ้าวรรัตน์

ภาพในอ้างถึงคือภาพนี้ครับ

เรายังไม่ทราบนามของพระองค์อยู่ดี ตอนนั้นก็ถกกันว่าจะใช่พระองค์เจ้าเนวรัตน์หรือเปล่า ก็ไม่น่าจะใช่ เพราะรูพระนาสิกต่างกันอย่างเห็นได้ชัด

ดังนั้น ท่านก็ยังคงเป็นเจ้านายปริศนาต่อไป

สรุปความคิดเห็นของผม



พระองค์เจ้าปรีดา ประสูติปี ๒๓๘๕ ในเจ้าคุณจอมมารดาเอม  เอกสารระบุว่าสิ้นพระชนม์แต่ยังน้อย แม้ไม่ได้บันทึกพ.ศ. แต่ถ้าทรงอยู่มาถึงปี ๒๔๐๔ โบราณก็ไม่ถือว่าน้อย เพราะชายอายุ ๑๙ จะมีลูกมีเมียก็ได้แล้ว  ส่วนอีกพระองค์หนึ่งคือ พระองค์เจ้าสุธารส ประสูติปี ๒๓๘๓ ในเจ้าจอมมารดากุหลาบ ทรงมีพระชนม์ ๕๔ พรรษาในวันสิ้นพระชนม์  แต่การที่มิได้ทรงกรม แสดงว่ามิได้ทรงรับราชการใดๆ  จึงดูจะขัดกับพระองค์ชายในพระรูปที่ทรงเครื่องแบบทหาร

รูปการณ์ทั้งหมดจึงน่าจะเป็นไปได้ที่สุด ที่พระองค์เจ้าวรรัตน์ (๒๓๘๔) จะเป็นพระองค์ชายในภาพปริศนาซึ่งได้มาใหม่ดังกล่าว ถ้าพิจารณาจากหลักฐานเอกสารครับ

เอาพระนาสิกของพระองค์เจ้าหญิงวงจันทร์มาให้จัดแถวอีกหนึ่งองค์ครับ

เชิญดูพระรูปข้างล่างนี้หน่อยค่ะ
เหมือนกันไหมคะ

ภาพปริศนาคราวที่แล้ว พวกญาติหัสดินทรเขาเอาไปขึ้นหิ้งแล้วครับ

โอรสพระราชบิดาเดียวกัน ย่อมมีความละม้ายคล้ายคลึงกันได้เป็นธรรมดา ไม่ใช่หรือครับ

คุณหนุ่มโคราชคงจะเริ่มงงว่า รูปลำดับ 3 ในคห. 100  เป็นรูปของใครระหว่าง 1 และ 4 น่ะค่ะ

ย้อนไปอ่าน แต่หาไม่เจอ  จึงถามเสียตอนนี้เลยว่ารูปเจ้านายที่ดิฉันชมว่างามมาก  คุณ NAVARAT.C ไปได้มาจากไหน
และเชื่อได้อย่างไรว่าเป็นเจ้านายวังหน้า  มีพระนามกำกับไว้หรือคะ
ที่ถาม เพราะอาจจะเป็นเจ้านายวังหลวงองค์ใดองค์หนึ่ง เป็นไปได้ไหม
หน้าตาท่านไม่มีเค้าวังหน้ารัชกาลที่ 5   หรือแม้แต่สมเด็จพระปิ่นเกล่า

เปรียบเทียบอีกที
B   เหมือน A  หรือ C  มากกว่ากัน

มองว่า  B เหมือนมาทาง A

องค์เดียวกันไหมคะ
ดูจากรูปร่าง การทรงตัว และสีหน้าขณะโพสภาพ

มาจากหนังสือสมุดภาพรัชกาลที่ ๔ รวบรวมโดยพิพัฒน์ พงศ์รพีพรครับ
ใต้ภาพบรรยายแค่นี้

ที่ไม่คิดว่าเป็นเจ้านายวังหลวง ก็เพราะในพ.ศ.นั้น พระเจ้าลูกยาเธอทั้งหลายยังอยู่ในวัยเด็ก แม้สมเด็จเจ้าฟ้าจฬาลงกรณ์ก็ต่างกับพระอนุชาไม่กี่พรรษาเท่านั้น

ตอนนั้นคิดว่าเป็นเจ้านายวังหน้าเพราะดูฉลองพระองค์และเครื่องประดับต่างๆครับ

แต่ ณ วันนี้ เจออีกภาพหนึ่งซึ่งอาจทำให้สมมติฐานทั้งหมดเปลี่ยนไปเลยก็ได้

ถ้าพิจารณาจากรูปก็อาจหลอกตาด้วยเหตุหลายอย่าง
แต่ถ้าดูจากเอกสาร ก็จะเจอเหตุผลเดียวกับพระองค์เจ้าเนาวรัตน์ พระองค์เจ้าหัสดินทร์ในเวลานั้นก็ ๑๖ พรรษาเช่นกัน เด็กกว่าพระองค์ชายในภาพเหลืองมาก

ตามนี้ครับ

ดิฉันตั้งสมมุติฐานว่าเจ้าของภาพล่างขวาอายุ 16 ปี   ส่วนภาพซ้าย ถ่ายหลังจากนั้นเมื่ออายุอาจจะถึง 20 แล้วค่ะ

เสื้อเหมือนกันเป๊ะ   ถ้าเจ้าของเป็นคนเดียวกันก็ถ่ายในเวลาต่างกันมาก   ท่านอ้วนท้วนจนเสื้อคับ
แต่ถ้าเป็นคนละคน  ก็บอกได้อีกอย่างว่า เสื้อผ้าแบบนี้ขุนนางแต่ง หรือมีสิทธิ์แต่ง  ไม่ใช่เจ้านายวังหน้าเท่านั้น

ดูจากพ.ศ.ที่ถ่ายแล้ว ก็คือพ่อกับลูกกันครับ ภาพตัดขอบเหมือนกันอาจไปถ่ายพร้อมกัน เข็มขัดลูกยืมพ่อคาดแป๊บนึง

เด็กผู้ชายอายุ ๑๖ ต้องละอ่อนขนาดนี้ครับ สิบหกเป๊ะ รูจมูกก็เอาไปจัดภาพเรียงแถวได้เลย

ภาพซ้าย  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงฉายเมื่อพระชนม์ 15  พรรษา ถ้าภาพทางขวาอายุ 16  ก็ไม่แตกต่างกันนักนะคะ

คนไหนพ่อคนไหนลูกคะ

เอาเฉพาะบรรยายภาพให้ดูอีกครั้ง

จากประสบการณ์นักเรียนประจำผู้ชาย  ผมเห็นว่าแตกต่างกันอย่างเห็นได้ชัดครับ

ภาพทั้งสองถ่ายปี 2410   การแต่งกายที่เหมือนกัน อาจไม่ใช่พ่อลูกสร้างแพทเทิร์นเดียวกัน   แต่เป็นขุนนางในสังกัดเดียวกันแต่งกายแบบเดียวกัน
เป็นไปได้ไหมคะ

ก็เป็นไปได้เช่นกันครับ

ถ้ามันระบุได้งายๆ นักวิชาการของหอจดหมายเหตุแห่งชาติคงทำไปแล้ว เพราะเขานั่งทำงานอยู่กับกองเอกสารหลักฐานทั้งปวง

(http://www.reurnthai.com/index.php?action=dlattach;topic=6063.0;attach=67471;image)

ภาพนี้สองภาพทางซ้ายเหมือนกัน​สังเกตที่ตาสองชั้น​ คางและหูเหมือนกัน
ในขณะเดียวกันสองภาพทางขวาคางเหมือนกัน
ปัญหาคือสองภาพกลางมีการระบุว่าเป็นพระองค์เจ้าหัสดินทร์ทั้งคู่​ ซึ่งต้องมีอันหนึ่งที่ถูกและอันหนึ่งที่ผิดครับ

ภาพกลางซ้ายมาจากเพจวิกิพีเดีย​ พระองค์เจ้าหัสดินทร์​ ครับ

ผมคิดว่าพระกรรณ มีความไม่เหมือนที่ชัดเจนนะครับ

I see.

หูข้างซ้ายกับข้างขวาอาจไม่เหมือนกัน

 ;D  ;D  ;D  ;D  ;D  ;D  

คุณคนโคราชแต่งภาพเช่นนี้ คงให้ความเห็นยากครับ

รูปกลางกับรูปขวา มีความแตกต่างเห็นได้ชัดจากการแต่งภาพ เพื่อจะให้มาเหมือนรูปซ้าย ผมว่าเหนื่อยเปล่าครับ
มันต้อง original กับ original ยอมแค่ปรับแสง และ contrast เพื่อให้ภาพชัดขึ้นเท่านั้น

ผมไม่คิดว่าเส้นผมจะโผล่พ้นหมวกออกมาได้ครับ เครื่องแบบทหารไม่ใช่เครื่องแต่งตัวแฟนซีที่จะยอมให้ผมทหารอวดทรงทะลุตัวขึ้นมา
มันคือสไตล์ด้านหลังของหมวก

และ โดยความเชื่อส่วนตัวที่เห็นทั้งสองภาพนี้มานานหนักหนาแล้ว บุคคลในภาพไม่เหมือนกัน ดูจากมุมขอบตาที่ชนกับคิ้ว ถ้าภาพซ้ายเขียนขึ้นจากภาพถ่ายจริง พระองค์ชายในทั้งสองภาพน่าจะเป็นคนละองค์กัน
แต่ก็ไม่แน่ การเขียนภาพขึ้นจากภาพถ่ายเพื่อพิมพ์ใน carte de visite อาจเพี้ยนได้เสมอจากเจตนาของผู้เขียนที่พยายามสร้างรูปใหม่จากรูปถ่ายเก่า เพื่อหลอกขายนักสะสม จึงเชื่อถือไม่ได้เหมือนกัน

ผมเชื่อว่าพระองค์ชายในภาพทั้งสองนี้เป็นองค์เดียวกัน

สังเกตุจากโหนกแก้ม กราม คางที่มีบุ๋มกลาง

พูดถึงพระราชโอรสของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าที่ทรงเครื่องแบบทหารฉายพระรูปนี่ก็แปลกจริงๆ แต่ละภาพที่ปรากฏ ฉลองพระองค์ไม่มีซ้ำแบบกันเลย พระราชบิดาท่านทรงเต็มไปด้วย creative idea จริงๆ

แกะรอยตามคุณหนุ่มโคราช
มือของท่านทั้งสองนี้ ดูต่างกันไหมคะ   มือของรูปซ้ายเล็ก  มือของรูปขวาใหญ่

บริการให้ดูชัดๆครับ แต่ก็คงได้เท่านี้แหละ

เจ้านายทั้งสององค์นี้ เป็นชายหนุ่มรูปร่างผอมเล็กทั้งคู่      ช่างตัดเสื้อให้เข้ารูปพอดีตัวและแขน   ดูจากเสื้อคนขวา แขนเสื้อคับพอดีตัวเลย
ส่วนคนทางซ้าย แขนเสื้อหลวม คงจะเพื่อรักษาทรงเสื้อ เพราะถ้าตัดให้คับอย่างคนขวา  คงจะออกมาไม่สวย กลายเป็นเสื้อแขนลีบ ไม่ใช่ทรงเสื้อทหาร
ทำไมต้องรักษาทรงเสื้อ เพราะคนทางซ้ายท่านต้องมีแขนที่เล็กมาก  คะเนได้จากขนาดของมือ   มือท่านเล็กราวกับเด็กอายุไม่เกิน 10 ขวบ
ส่วนคนทางขวา  แขนขนาดปกติสมกับรูปร่าง ขนาดมือใหญ่

ขนาดมือเปลี่ยนแปลงได้เมื่อเจ้าของมือเติบโตจากเด็กเป็นหนุ่ม  หรือจากหนุ่มเป็นแก่   ที่เห็นชัดคือจากผอมเป็นอ้วน  แต่ดูจากรูปทั้งสอง มือเล็กๆทางซ้ายจะใหญ่ขึ้นมาจนเป็นแบบมือในรูปขวา  ดูไม่น่าเป็นไปได้ค่ะ ในเมื่อเจ้าของมือก็ดูว่าอายุต่างกันไม่เท่าไหร่ 

ถ้าไม่มีฉันทามติในที่นี้ลงได้ ภาพเจ้านายสยามที่ฝรั่งมิได้ระบุพระนาม ก็ยังคงเป็นพระองค์เจ้าชายวังหน้า หาพระนามไม่ปรากฏสืบไป

แล้วเรื่องพระหัตถ์เล่าครับ สองภาพนี้เท่ากันหรือไม่

ดิฉันว่าเล็กนะคะ

คงไม่คืบหน้ามากกว่านี้ นอกจากไปหาหลักฐานเพิ่มเติม  หอจดหมายเหตุอาจจะมีหลงเหลืออยู่บ้างก็ได้ค่ะ

ได้คำตอบแล้วครับ พระองค์เจ้ายอด​ ทรงเครื่องแบบเรือโท​ ของราชนาวีอังกฤษ​ ส่วนอีกองค์เป็นระดับ​ midshipman
องค์ที่ไม่แต่งทหารเรือคงไม่ใช่พระองค์เจ้าหัสดินทร์ครับ

จาก Victorian Web
http://www.victorianweb.org/history/navy/3.html (http://www.victorianweb.org/history/navy/3.html)

(http://www.victorianweb.org/history/navy/3.jpg)

เป็นการพบที่น่าสนใจครับ สำหรับ midshipman น่าจะเป็นของอเมริกันมากกว่าอังกฤษที่เป็นแนวเรียบๆ
นี่สังเกตุจากหมวก เสื้อคอปก การติดเครื่องหมานยศบนบ่า และเนคไท

องค์นี้แต่งเครื่องแบบนายทหารเรือฝรั่งเศส

ิองค์นี้ยังหาไม่เจอว่าเครื่องแบบของอังกฤษ อเมริกัน หรือฝรั่งเศส

เครื่องแบบนายทหารเรือของฝรั่งเศส เมื่อปลายศตวรรษที่ ๑๙

แบบนี้ของอังกฤษ   Royal Navy officers and midshipmen, 1830s-1890s

น่าจะเป็นทหารม้าอเมริกันครับ อินทนูเป็นรูปเกือกม้า ปลายแขนก็ยิ่งใช่เลย แต่ชายเสื้อคงมีดัดแปลงบ้าง

พอจะคล้ายชุดนี้ไหมคะ

ถ้าดูที่ชายเสื้อก็คล้ายครับ

แต่เครื่องแบบ อาจจะไม่ได้เอามาเหมือนเปี๊ยบจากชาติใดชาติหนึ่ง น่าจะผสมๆกัน
อินทนูที่ผมว่าเป็นรูปเกือกม้า ก็คงไม่ใช่เสียแล้ว หลายหน่วยหลายชาติก็มีอินทนูทำนองนี้

หลักฐานจากไหนครับ เอกสารหรือภาพจากอินเทอเน็ต

ภาพจากอินเทอเน็ตครับ

<

นายน็อกซ์ที่ต่อมาเป็นกงสุลน็อกซ์  เป็นครูฝึกทหารวังหน้าแบบฝรั่ง   เขาเป็นคนอังกฤษ เครื่องแบบทั้งหลายของพระองค์เจ้าพระราชโอรสวังหน้าก็น่าจะเป็นอังกฤษ
คำถามคือ ทำไมพอมาถึงพระองค์เจ้ายอดยิ่งยศ   จึงทรงเครื่องแบบทหารฝรั่งเศส  ซึ่งเป็นไม้เบื่อไม้เมากับอังกฤษ  นายน็อกซ์ไม่น่าจะออกแบบเครื่องแบบทหารฝรั่งเศสถวายพระราชโอรสพระองค์ใหญ่
คำถามที่สอง  เครื่องแบบที่ช่วยกันค้นมา มีหลากหลายต่างกรมต่างกอง   เป็นไปได้ไหมว่า ความแตกต่างของเครื่องแบบก็จะชี้ว่าผู้สวมเป็นคนละคนกันด้วย ค่ะ

(ความเห็นของผม) เป็นไปได้อย่างยิ่งครับ

มะรีนอังกฤษ เช่นกันรึเปล่าคะ

ถ้าเจ้านายองค์นี้แต่งชุดของทหารคนละเหล่ากับมะรีนอังกฤษ   ท่านก็ต้องเป็นคนละองค์กันกับเจ้านายที่แต่งชุดทหารมะรีน

ดูจากเครื่องแบบที่เจ้านายทั้งสององค์ทรงสวมอยู่    แสดงว่าท่านสังกัดกันคนละเหล่า
เพราะฉะนั้นก็เป็นคนละองค์กัน

(ความเห็นของผม) ก็น่าจะเป็นเช่นนั้นครับ

แล้วองค์ไหนคือพระองค์เจ้าหัสดินทร์ คะ?

องค์นี้

หรือองค์นี้

เครื่องแบบใน #176   ไม่ใช่มะรีนอังกฤษ แต่คล้าย # 175   นะคะ
งั้นมีแนวโน้มว่า #175  จะเป็นพระองค์เจ้าหัสดินทร์มากกว่า

แต่...ก็เป็นไปได้ว่า #175 อาจไม่ใช่พระองค์เจ้าหัสดินทร์มาแต่แรก   พอเรากลัดกระดุมเม็ดแรกผิด  เม็ดต่อมาก็ผิดหมด

ตอนนี้ผมเลิกกลัดกระดุมแล้วครับ ถอดทิ้งเอาแบบขุนนางกรุงศรีในละครทีวีดีกว่า

การสันนิษฐานโดยใช้รูปไม่กี่รูปโดยไม่มีเอกสารอ้างอิงนี่ จะว่าอย่างไรก็คงไม่มีคนเห็นด้วยเต็มร้อย สู้ทิ้งไว้เท่านี้ รอเมื่อไหร่จะมีใครค้นพบอะไรใหม่ๆที่จะทำให้เรายืนยันได้โดยปราศจากข้อโต้แยัง ค่อยหยิบเสื้อมากลัดกระดุมใหม่

 ;D