willyquiz
|
ผมติดค้างคุณ Crazy HOrse ในบทละครร้อง สาวิตรี ไว้นานแล้วอันเนื่องมาจากการรวนของ Microsoft Word หรือผมตั้งค่าไม่เป็นก็ไม่ทราบ จนผมไม่มีอารมณ์จะพิมพ์ต่อให้เสร็จ แต่เมื่อได้พิมพ์เอาไว้มากพอสมควรแล้วจะทิ้งเสียก็ให้รู้สึกเสียดาย จึงขอนำมาลงไว้ที่กระทู้นี้และจะค่อยๆ พิมพ์ต่อไปให้จนจบเรื่อง เพื่อที่คุณ Crazy HOrse จะได้ถ่ายเอาไปเก็บไว้ในตู้หนังสือของเรือนไทยต่อไป หวังว่าคงจะไม่สร้างความลำบากใจ ให้กับคุณ Crazy HOrse มากเกินควรนะครับ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 1 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:20
|
|
บทละครร้อง
เรื่อง
สาวิตรี
สมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินธร
มหาวชิราวุธ
พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
ทรงพระราชนิพนธ์
พ.ศ. ๒๔๖๗
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 2 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:27
|
|
ตัวละคร (เรียงลำดับตามที่ออกโรง)
พระนารทพระพรหมฤษี. ท้าวอัศวบดี. ราชาแห่งมัทรราษฎร์. อมาตย์ผู้ใหญ่ของท้าวอัศวบดี. สาวิตรี. ราชบุตรีของท้าวอัศวบดี. พระสัตยวาน. ราชบุตร์ของท้าวทยุมัตเสน. ท้าวทยุมัตเสน, ราชฤษี. พระนางไสพยา, มเหษีของท้าวทยุมัตเสน. พระยม. ตัว “ปราณ” ของพระสัตยวาน. อมาตย์ผู้ใหญ่แห่งศาลวะนคร. พระอินทร. พระวรุณ. พระอัคนี. นอกจากนี้มีเสนามาตย์ราชเสวก, พราหมณ์, นางกำนัลและบริวารของท้าวทยุมัตเสน.
ภูมิประเทศแห่งเรื่อง : ในมัทรนคร, และในดงระหว่างมัทรราษฎร์ กับศาลวะราษฎร์ ในภารตวรรษ, สมัยโบราณ.
หมายเหตุ : เรื่องละครนี้ผูกขึ้นตามเค้าเรื่องที่มีมาใน “ปติวฺรตามาหาตฺมฺย บรรพ” ใน “วนบรรพ” แห่ง “มหาภารตะ,” แต่ได้ดัดแปลงบ้างเพื่อเหมาะแก่การแสดงเปนลคอน.
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 3 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:37
|
|
สาวิตรี
องก์ที่ ๑
ฉาก : ท้องพระโรงของท้าวอัศวบดี. ในมัทรนคร. (พระนารทพรหมฤษี กับท้าวอัศวบดีนั่งอยู่ด้วยกันบนเตียง, มีเครื่องราโชปโภคและเครื่องอังคาสพระฤษีตั้งตามสมควร. มีมหาดเล็กพัดข้างละคน. เสนามาตย์ราชบริพารนั่งเฝ้าอยู่ตามตำแหน่ง. พอเปิดม่าน, พวกราชบริพารก็เริ่มร้องพร้อมกัน.)
บทร้องหมู่ – ราชบริพาร ( )
• วันนี้เราได้เห็นเปนขวัญตา ทั้งราชาและมุนินทร์ปิ่นสวรรค์ ได้ชมบุญสองศรีนี้พร้อมกัน นานๆ วันจะประสพพบเช่นนี้ เหมือนได้เฝ้าหริราชพิลาศเดช พร้อมบรมพรหมเมศร์เฉลิมศรี เปนบุญตาของฃ้าฝ่าธุลี และเพิ่มพูนภักดีเพิ่มศรัทธา ฃ้าขอไหว้พระบรมพรหมพงศ์ บังคมพระระวิวงศ์สุดสง่า ขอฝากกายภายใต้พระบาทา โปรดคุ้มเกรงเหล่าข้านิรันดร. ฯ
บทร้อง – พระนารท ( )
• ดูราราชะพระองค์นี้ ธ มีฃ้าดีๆ สโมสร ควรปรีดีมากนะพระภูธร พระนครเฃตขัณฑ์สรรพ์สำราญ กษัตร์ใดได้ข้าผู้จงรัก หนึ่งเสนีมีศักดิ์ฤทธิ์แรงหาญ หนึ่งอมาตย์ฉลาดในการงาน หนึ่งขุนคลังชำนาญประมวลทรัพย์ ทั้งสามนี้เลิดดีควรทรงใช้ อนึ่งมีอรไทยผู้งามสรรพ เปนชายาและบุตรีฉนี้นับ ว่าเปนเครื่องประดับพระเดชา. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 4 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:44
|
|
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี ( )
• จริงแล้วพระสิทธาเจรจาชอบ ถูกระบอบโบราณแล้วเจ้าข้า ตัวของโยมมีทหารชาญศักดา ทั้งอมาตย์ปรีชาขุนคลังชาญ อนึ่งนางมาลวีศรีวิไลย เปนชายาถูกใจทุกสถาน อีกทั้งสาวิตรีศรีนงคราญ ก็บุญปลอดยอดสงสารเลิดบุตรี เดิมดิฉันไร้บุตร์จึ่งสุดโศก สละโลกเข้าผนวชในไพรศรี กอบตะบะเสมอเปรออัคคี สิบแปดปีจึ่งสมอารมณ์ปอง องค์พระสาวิตรีศรีวิลาศ ธ ประสาทบุตรีไม่มีสอง อันนงรามงามสพรั่งดังจำลอง รูปเทวีศรีลอองลออตา. ฯ
(เมื่อถึงท้ายบทร้องของท้าวอัศวบดี, อมาตย์ผู้ใหญ่ออก, คลานเข้าไปถวายบังคมท้าวอัศวบดี, แล้วคอยฟังรับสั่ง.)
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 5 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:50
|
|
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี ( ร่ายใน )
• ดูราอมาตย์กตัญญู ธิดากูกลับกรุงแล้วหรือหวา เมื่อยามเดิรทางไปในพนา ปลอดภัยพาลาหรืออย่างไร. ฯ
บทร้อง – อมาตย์ผู้ใหญ่ ( )
• เทวะ, อันพระบุตรีเจ้า เสด็จกลับคืนเฃ้าถึงกรุงใหญ่ โดยความสวัสดีไม่มีภัย อันตรายใดๆ ไม่แผ้วพาล เสด็จถึงหนใดก็ได้รับ ประดุจคมดีสรรพทุกสถาน ชนนิยมชมบุญพระนงคราญ พระวาจาอ่อนหวานจับใจชน พระบุตรีแสนดีมีเคารพ นอบนบต่อพราหมณ์ทุกแห่งหน จึ่งรับพรของทิชามาทุกตน กอบกุศลทั่วในไตรทวาร อ้าเทวะพระควรทรงยินดี ที่ได้มีพระธิดาเช่นองค์ท่าน หานางใดไม่เท่าเยาวมาลย์ นางเปนยอดนงคราญในโลกนี้. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 6 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 01:56
|
|
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี กับอมาตย์ผู้ใหญ่ ( )
อัศวบดี. • อันกิจการนงคราญมุ่งไปทำ สำเร็จสมประสงค์ได้เต็มที่ หรือว่าเหตุขัดขวางอย่างไรมี เจ้าจงชี้จงแจงให้แจ้งใจ. อมาตย์. เทวะ, พระราชบุตรี เสด็จจากไพรศรีคืนกรุงใหญ่ ก็เพราะกิจที่ทรงจำนงไป สำเร็จได้แล้วดังพระทัยปอง. อัศวบดี. ฟังเช่นนี้เรื่องลูกถูกอารมณ์ อันว่าการประจุคมทั่วทั้งผอง ก็ตระเตรียมพร้อมนอกพระโรงทอง จงไปนำนวลลอองเสด็จมา . (อมาตย์ผู้ใหญ่ถวายบังคมแล้วคลานเข้าโรงไป. ท้าวอัศวบดีจึ่งหันไปตรัสแก่พระนารท. – หมายเหตุ : ระหว่างนี้ยกเตียงเล็กออกมาตั้งสำหรับนางนั่ง.)
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 7 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 02:07
|
|
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี ( )
• การที่เจ้าธิดามาบัดนี้ เปนโอกาสอันดีที่ลูกข้า จะได้มากราบบาทพระสิทธา ก้มกรานเกศาขอรับพร อันว่าลูกโยมนี้มีเพียงหนึ่ง จึ่งต้องรักมากมายสายสมร สู้ถนอมกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงบังอร สั่งสอนทุกอย่างในทางธรรม์. ฯ
บทร้อง – พระนารท ( )
• รูปได้เคยฟังข่าวเฃาเล่าลือ ระบือกระทั่งสรวงสวรรค์ ว่านวลนางสาวิตรีนารีนั้น ยากจะหาใครทันในแดนดิน งามรูปงามยศงดงามศรี อีกทั้งมีมรรยาทงามหมดสิ้น ธรรมสถิตติดใจไร้ราคิน เปนนารินเลิดล้วนอันควรชม อันนางรูปโสภานั้นหาง่าย แต่ทั้งกายทั้งใจให้งามสม ย่อมหายากนักหนาน่านิยม น่าพิรมชมชื่นรื่นฤดี. ฯ
(เสียงสังข์เป่าขึ้นในโรง และบัณเฑาะตีครู่ ๑, แล้วจึ่งได้ยินเสียงผู้หญิงร้องพร้อมกัน ; ในชั้นต้นไกลๆ ก่อน, แล้วใกล้เข้ามาทุกทีจนในที่สุดจึ่งออก, และปรากฏว่าเปนคณานางที่นำสาวิตรีเฃ้าเฝ้า.)
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 8 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 02:15
|
|
บทร้องหมู่ – คณานาง ( สีนวลใน )
• ยอกรถึงเกล้าวันทา องค์พระธิดามารสี เสด็จกลับจากป่าพนาลี เฃ้าสู่ราชธานีศรีวิไลย อันองค์สมเด็จพระบิดา ทรงยินดีปรีดาหาน้อยไม่ ประทับคอยต้อนรับอรไทย เชิญเสด็จเฃ้าไปอย่ารอรา ฃ้าเจ้าเหล่าราชบริพาร ก็พากันเบิกบานไปทั่วหน้า พระลูกเธอเลอเกศเสด็จมา ก็เย็นเกล้าเหล่าข้าทั่วธานี. ฯ
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี ( )
• บุตร์หญิงมิ่งขวัญของพ่อเอ๋ย พ่อดีใจได้เชยมารสี ตั้งแต่เจ้าธิดาจากธานี ทั้งพ่อแม่ไม่มีสุขสราญ เพราะว่าทุกทิวาราตรี มัวเปนห่วงยุพดียอดสงสาร เกรงเมื่อไปในป่าท่าธาร จะมีภัยแผ้วพาลเจ้าทรามวัย ตั้งแต่น้อยก็คอยเฝ้าถนอม แม้ยุงริ้นบินตอมคอยปัดให้ นึกถึงลูกเดิรป่าพนาลัย หฤทัยเปนห่วงดวงสุดา. ฯ
(เสียงสังข์และบัณเฑาะขึ้นอีก, และพิณพาทย์รับเพลงสีนวลแล้วเลยออกเพลงเร็ว. กระบวนแห่นางสาวิตรีออกเปนลำดับ คือ อมาตย์ผู้ใหญ่นำหน้า, แล้วถึงพราหมณ์เป่าสังข์ ๑ คู่, พราหมณ์โปรยข้าวตอก ๑ คู่, นางโปรยดอกไม้ ๒ คู่ ; แล้วถึงตัวนางสาวิตรี, ซึ่งแต่งตัวอย่างนางกษัตริย์เต็มที่ ; ต่อนางสาวิตรีมีนางข้าหลวงเชิญเครื่องและเสด็จตามสมควร. กระบวนหน้าเดิรไปจนจวนถึงที่บัลลังก์ จึ่งแยกไปซ้ายขวา. นางสาวิตรีรำเพลงเข้าไปจนถึงใกล้บัลลังก์แล้วจึ่งรำลา, และนั่งลงหน้าบัลลังก์, ไหว้พระบิดาและพระฤษี. ท้าว อัศวบดีรับสาวิตรีไปนั่งเตียงเล็กที่เตรียมไว้แล้ว)
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 9 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 02:21
|
|
บทร้อง – สาวิตรี ( )
• อันพระเดชพระคุณการุญเลิด แสนประเสริฐวิเศษปกเกศฃ้า เมื่อยามฃ้าเดิรทางหว่างพนา ช่วยคุ้มเกรงรักษาจึ่งปลอดภัย หมั่นมุ่งจิตคิดแต่แผ่เมตตา ต่อบรรดาสัตว์ป่าทั้งน้อยใหญ่ ทั้งเส้นสรวงให้พลีแด่ผีไพร อีกตั้งใจมั่นคงตรงทางธรรม หมั่นกระทำตามคำที่ครูสอน ประณมกรไหว้เทพทั้งเช้าค่ำ คุณชนกชนนีมีประจำ เปนสิ่งล้ำเลอสรรรกันกายา. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 10 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 02:27
|
|
บทร้อง – พระนารท. ( ) • ราชะ, อันพระธิดาไท้ รูปเห็นแล้วพอใจเปนนักหนา ผิวพักตร์ผ่องพรรณดังจันทรา ลักขณาราวพระศรีอวตาร กิริยามรรยาทพิลาศล้ำ ทั้งวาจาถ้อยคำก็อ่อนหวาน อีกทรงธรรมกำกับในสันดาน เห็นเปนยอดนงคราญในโลกนี้ เหตุไฉนท้าวไทไม่หาคู่ มาสมสู่อยู่ครองมารสี อันองค์พระธิดายอดนารี จะอยู่หมันเช่นนี้น่าเสียใจ. ฯ
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี. ( )
• พระมุนีกล่าวนี้โยมเห็นถูก โยมจะได้หวงลูกก็หาไม่ ตั้งแต่สาวิตรีเจริญวัย ไม่มีใครมาขอต่อโยมเลย โยมเห็นว่าถ้าแม้จะนิ่งอยู่ ก็จะดูเหมือนโยมนี้เพิกเฉย จึ่งวอนเจ้านงรามผู้ทรามเชย ให้แสวงหาเขยให้บิดา โยมบอกแก่ธิดาว่าอนุญาต ให้ออกไปประพาศในแนวป่า พยายามเลือกสรรหาภรรดา ที่ควรคู่กัลยายอดนารี. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 11 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 10:38
|
|
บทร้อง – พระนารทกับท้าวอัศวบดี ( )
นารท. • เออมหาบพิตร์ทรงคิดถูก การหาคู่ให้ลูกนั้นควรที่ ก็เมื่อผู้สู่ขอนางไม่มี ควรให้พระบุตรีเลือกตามใจ. อัศวบดี. ฃ้ายินดีที่สิทธาเห็นว่าชอบ. นารท. พระองค์ทำถูกระบอบในทางไสย อัศวบดี. อย่างไรเจ้าสาวิตรีศรีวิไลย ที่ลูกไปกลับมา ณ ครานี้ ได้เลือกสรรภรรดาอันเหมาะจิต มอบชีวิตได้หรือแม่โฉมศรี หรือว่าข้อขัดขวางอย่างไรมี จงเล่ามาบัดนี้อย่ามีอาย.ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 12 เมื่อ 17 ก.ค. 11, 11:10
|
|
บทร้อง – สาวิตรี. ( )
• ถึงอายบ้างอย่างหญิงก็ตูข้า เมื่อฟังพระบัญชาของฦๅสาย จะตั้งจิตข่มใจให้ความอาย นั้นเหือดหายลงได้ในพริบตา อันสมเด็จบิตุเรศเดชอุดม ก็คือองค์พระพรหมของตูฃ้า ข้อใดพระดำรัสตรัสสั่งมา ก็คือเทวะบัญชาต้องทำตาม. ฯ
บทร้อง – พระนารท. ( ) • สาธุ! สาธุ! พระบุตรี ผู้เลิดล้ำนารีในโลกสาม ตรัสเช่นนี้ถูกต้องทำนองความ แสนงดงามประเสริฐเลิดจรรยา พระบุตรีอย่ามีซึ่งอายเหนียม อันธรรมเนียมเลือกชายไม่ขายหน้า การที่อยู่เปนหมันนั้นจะพา ให้ชนฉินท์นินทาพระบิดร. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 13 เมื่อ 18 ก.ค. 11, 12:24
|
|
บทร้อง – สาวิตรี. ( )
• ฃ้าขอทูลแถลงสำแดงเหตุ แด่องค์พระบิตุเรศผู้ทรงศร เมื่อฃ้าไปในป่าพนาดร พบบุรุษรูปสุนทรแสนเหมาะตา รูปทรงแม้องค์ภาณุมาส มรรยาทน่ารักเปนนักหนา ทั้งปรากฏกำลังวังชา แสนสง่าเปล่งปลอดเปนยอดชาย พอแลเห็นดวงใจให้หวามวาบ ยิ่งฟังเสียงยิ่งปลาบปลื้มมิหาย เห็นว่าควรเปนคู่อยู่จนตาย ขอองค์พระฦๅสายจงปราณี. ฯ
บทร้อง – ท้าวอัศวบดี. ( )
• พ่อเชื่อแท้แม่คงไม่เลือกผิด เพราะวางจิตมั่นใจในโฉมศรี อันบุรุษประเสริฐเลิดคนนี้ คือใครเล่าบุตรีจงบอกมา
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
willyquiz
|
ความคิดเห็นที่ 14 เมื่อ 18 ก.ค. 11, 19:47
|
|
บทร้อง – สาวิตรี. ( )
• ครั้งหนึ่งในศาลวะชนบท มีราชาทรงยศแสนสง่า ทรงพระนามปรากฏกำหนดว่า ทยุมัตเสนราชาผู้ทรงธรรม์ เปนที่รักแห่งประชานรากร ในนครและรอบขอบเขตขัณฑ์ แต่เคราะห์ร้ายนักหนาพระราชัน พระเนตร์นั้นมืดมนวิกลไป ยังมีราชศัตรูผู้บังอาจ ฉวยโอกาสเฃ้าตีธานีใหญ่ แต่โชคดีทยุมัตเสนมิเปนไร ธ รอดได้จากมือศัตรูพาล เสด็จจากธานีหนีเฃ้าป่า พร้อมด้วยพระชายายอดสงสาร อุ้มโอรสจรดสู่พนานต์ แล้วภูบาลก็ผนวชเปนโยคี พระกุมารที่เกิดในกรุงไกร ได้จำเริญขึ้นใหญ่ในไพรศรี และพระราชกุมารของท่านนี้ คือผู้ที่ฃ้าเลือกเปนภรรดา. ฯ
|
|
|
บันทึกการเข้า
|
|
|
|
|