เรือนไทย

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ในการก่อสร้างสะพานเพื่อเป็นอนุสสรณ์แห่งการครองราชสมบัติในรัชกาลของพระองค์ เพื่อประโยชน์แก่การสัญจรเดินทางของประชาชน และได้พระราชทานนามสะพานแต่ละแห่งไว้ ดังนี้


พระราชทานนามสพานเฉลิม

   ด้วยสพานเฉลิมซึ่งเรียกตามเลขปีแห่งพระชนม์พรรษานั้นสำเหนียกยาก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ พระราชทานนามตามบาญชีต่อไปนี้

ที่ ๑ - ถนนสามเสน ข้ามคลองบางขุนพรม ชื่อสพานเฉลิมศรี ๔๒
ที่ ๒ - ถนนหัวลำโพงนอก ข้ามคลองริมถนนสนามม้า ชื่อสพานเฉลิมศักดิ์ ๔๓
ที่ ๓ - ปลายถนนสาทรฝั่งใต้ ข้ามคลองหัวลำโพง ชื่อสพานเฉลิมเกียรติ ๔๔
ที่ ๔ - ถนนวรจักร ข้ามคลองวัดพิเรนทร์ ชื่อสพานฉลิมยศ ๔๕
ที่ ๕ - ถนนเยาวราช ข้ามคลองตรอกเต๊า ชื่อสพานเฉลิมเวียง ๔๖
ที่ ๖ - ถนนอุนากรรณ์ ข้ามคลองสพานถ่าน ชื่อสพานเฉลิมวัง ๔๗
ที่ ๗ - ถนนเจริญกรุง ข้ามคลองวัดจักรวรรดิ ชื่อสพานเฉลิมกรุง ๔๘
ที่ ๘ - ถนนเจ้าพระยาสุรศักดิ์ ข้ามคลองสาทร ชื่อสพานเฉลิมเมือง ๔๙
ที่ ๙ - ปลายถนนสุรวงษ์ ข้ามคลองหัวลำโพง ชื่อสพานเฉลิมภพ ๕๐
ที่ ๑๐ - ถนนเฟื่องนคร ข้ามคลองสพานถ่าน ชื่อสพานเฉลิมพงษ์ ๕๑
ที่ ๑๑ - ถนนประทุมวัน ข้ามคลองริมถนนสนามม้า ชื่อสพานเฉลิมเผ่า ๕๒
ที่ ๑๒ - ถนนเจิญกรุง ข้ามคลองวัดสามจีน ชื่อสพานเฉลิมพันธุ์ ๕๓
ที่ ๑๓ - ถนนเจริญกรุง ข้ามคลองสีลม ชื่อสพานเฉลิมภาคย์ ๕๔
ที่ ๑๔ - ถนนราชดำริห์ แลประแจจีน ข้ามคลองบางกะปิ ชื่อสพานเฉลิมโลก ๕๕

อนึ่ง สพานที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อเปิดในการเฉลิมพระชนม์พรรษาภาคที่ ๒ พฤศจิกายนน่า ที่ถนนพญาไทข้างคลองบางกะปินั้น จะพระราชทานนามว่า สพานเฉลิมหล้า (๕๖)

อ้างถึง - ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๖ น่า ๑๑๗๙ วันที่ ๒๙ สิงหาคม รศ ๑๒๘ (พ.ศ. ๒๔๕๒)

สะพานเฉลิมเผ่า ๕๒ สภาพปัจจุบัน อยู่ที่ทางออกของสยามพารากอนกับรั้วของวัดปทุมวนาราม หลังป้อมตำรวจ

ที่ตรงวินมอเตอร์ไซค์นั่นเอง

การเปิดสพานเฉลิม ๕๒

พระราชทรัพย์ ซึ่งทรงบริจาคพระราชทานในคราวเฉลิมพระชนมพรรษา รัตนโกสินทร ศก ๑๒๓ นั้น ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้กระทรวงโยธาธิการ จัดการรื้อสพานเก่าที่ตำบลสระประทุมวันซึ่งชำรุดทรุดโทรมออกเสีย ก่อสร้างซ่อมแปลงขึ้นใหม่คือเปลี่ยนเปนรอดเหล็กทั้งหมด และพนักในร่วมก็ทำด้วยเหล็กมีลวดลาย พนักแข็งก่ออิฐถือปูนใหม่พร้อมเสร็จแล้ว

วันที่ ๑๕ พฤศจิกายน เวลาบ่าย ๔ โมงเศษ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเครื่องครึ่งยศ ทรงประดับเครื่องราชอิศริยาภรณ์เสด็จอกประทับรถพระที่นั่ง ที่หน้าพระที่นั่งจักรกรีมหาปราสาท  เสด็จพระราชดำเนินเปนกระบวนรถม้าพระที่นั่ง ออกประตูวิเศษไชยศรี เลี้ยวถนนหน้าพระลาน ถนนสนามไชย ลงถนนเจริญกรุงไปออกถนนหัวลำโพง เลี้ยวถนนสนามม้า ประทับพลับพลายกปลายถนนบำรุงเมืองริมสระประทุมวัน พระบรมวงษานุวงษ์ ข้าราชการ และชาวต่างประเทศที่ได้รับเชิญแต่งครึ่งยศเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทพร้อมกันแล้ว พระยาสุริยาวัตร เสนบดีกระทรวงโยธาธิการอ่านรายงานการก่อสร้างสพาน กราบบังคมทูลพระกรุณาแล้ว มีพระราชดำรัสตอบขอบใจพอสมควรแล้ว เสด็จลงจากพลับพลาไปประทับบนสพาน ทรงตรึงหมุดสพานด้านเหนือเปนอันแล้วสำเร็จด้วยพระหัตถ์ และทรงตัดแถบแพรซึ่งผูกปิดสพานไว้ให้ขาดออก พระราชทานามว่าสพานเฉลิม ๕๒ พระสงฆ์วัดสระประทุมวัน มีพระธรรมวิโรจ์เปนประธานสวดชยันโต เจ้าพนักงานประโคมแตรสังข์ฆ้องไชยพิณพาทย์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จกลับมาประทับรถพระที่นั่งที่หน้าพลับพลายก เสด็จพระราชดำเนินเปนกระบวนข้ามสพานเฉลิม ๕๒ นั้นเปนประถมฤกษ์ไปตามถนนบำรุงเมือง เลี้ยวถนนกรุงเกษมไปข้ามสพานเทวกรรมรังรักษ์ ไปตามถนนตลาด เลี้ยวถนนคอเสื้อ เลี้ยวถนนฮก ประทับวัดเบญจมบพิตรในการขึ้นกุฏีใหม่เสร็จแล้ว เสด็จพระราชดำเนินไปประทับวังสวนดุสิต แล้วเสด็จกลับพระบรมมหาราชวัง เปนเสร็จการ ฯะ

อ้างถึง - ราชกิจานุเบกษา เล่ม ๒๒ หน้า ๗๕๙ วันที่ ๒๖ พฤศจิกายน รศ ๑๒๔ (พ.ศ. ๒๔๔๘)

หมายเหตุ - ใน รจ นี้กล่าวถึงถนนตลาด ถนนคอเสื้อ ถนนฮก ซึ่งปัจจุบันคือถนนอะไร ?

มีสะพานเฉลิมอีกสะพานหนึ่ง  แต่รัชกาลที่ ๕ ไม่ทันได้เสด็จฯ ไปทรงเปิดเนื่องจากเสด็จสวรรคตเสียก่อน  สะพานนั้นชื่อสะพานเฉลิมเดช ๕๗ เชื่อมถนนประทุมวันบรรจบกับถนนหัวลำโพง ข้ามคลองหัวลำโพง  รัชกาลที่ ๖ เสด็จฯ ไปทรงเปิดสะพานเฉลิมเดช ๕๗ เมื่อ วันที่ ๑๕ พ.ย. ๑๒๙ (๒๔๕๓)  ไม่รู้ว่าเด๊ยวนี้ยังอยู่หรือเปล่า??

มีรูปสะพานเก่า มาแจมกระทู้ค่ะ
ในภาพบรรยายว่าชื่อสพานเฉลิมพันธุ์ ๕๓  แต่บอกว่าอยู่ที่สาทร  ไม่ยักใช่
ถนนเจริญกรุง ข้ามคลองวัดสามจีน
http://premium.tarad.com/product/detail/ของสะสมและของเก่า/4366-2791222.html

สะพานชุดเฉลิมสะพานสุดท้าย คือ สะพานเฉลิมสวรรค์ ๕๘  ซึ่งพระราชทานพระราชทรัพย์ไว้ในวันเฉลิมพระชนม์พรรษาครั้งสุดท้ายเมื่อ ๒๐  กันยายน  ๒๔๕๓  แต่ยังมิทันได้พระราชทานพระบรมราชวินิจฉัยให้สร้างที่ใดก็เสด็จสวรรคตเสียก่อน  กรมศุขาภิบาลจึงนำความกราบบังคมทูลล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖  ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตสร้างขึ้นที่ปลายถนนสี่พระยา  และได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดเมื่อวันที่  ๒๓  ตุลาคม  พ.ศ. ๒๔๕๕

ผมรบกวนถามเพราะว่าสงสัย ชื่อสพานที่มีเลขทายนะครับ อย่างเช่น สพานเฉลิมศรี ๔๒  หมายเลข ๔๒ นั้นแสดงถึงอะไร

โดยผมสังเกตุว่าสะพานแรกที่พระองค์สร้าง ที่ ๑ - ถนนสามเสน ข้ามคลองบางขุนพรม ชื่อสพานเฉลิมศรี ๔๒ ทำไม่ไม่ได้ชื่อว่า สพานเฉลิมศรี ๑ ละครับอยากสอบถามท่านผู้รู้เพื่อความกระจ่างนะครับ ขอบคุณสำหรับคำตอบล่วงหน้าครับ

ตัวเลขต่อท้ายชื่อสะพานชุดเฉลิม และเจริญนั้นคือ ปีพระชนมายุในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

เช่น สะพานเฉลิมสวรรค์ ๕๘  เลข ๕๘ คือปีพระชนมายุ ๕๘ พรรษาที่พระราชทานพระราชทรัพย์สร้างสะพาน  หรือ
สะพานเจริญรัช ๓๑ คือปีที่พระราชทานเงินสร้างสะพานนั้นล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงมีพระชนมายุ ๓๑ พรรษา

การนับปีพระชนมายุนับเรียงตามปีนับแต่พระราชสมภพ  เช่น ล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๕ เสด็จพระราชสมภพ พ.ศ. ๒๓๙๖  ก็เริ่มนับ ๑ ตั้งแต่ปีนั้นต้นมา

ผมมีรูป สะพานมาให้ดูเพิ่มอีกนะครับ
สะพานเฉลิมหล้า ๕๖ หรือที่รู้จักกันนามสะพานหัวช้าง

อีกรูปเป็นสะพานเฉลิมสวรรค์ ๕๘

อีกรูปเป็นสะพานที่ในสมัยล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ ทรงมีพระชนมายุ ๓๑ พรรษา
ชื่อสะพานเจริญรัช ๓๑ ผมเห็นคุณV_Mee เอ่ยชื่อขึ้นมาผมก็เอารูปมาฝากครับ

มาเพิ่มอีกสะพานครับ
สพานเฉลิมโลก ๕๕

มึนๆกับภาพสะพานสวยงามในอดีต  เมื่อพยายามโยงกับภาพปัจจุบัน     บางแห่งก็ไม่มีเค้าเหลือ   

.